| Chương V: Việc Làm Ba-La-Mật | Chapter V: The Practice of Pāramitā |
|---|---|
| 1. Thẳng Thắn | 1. Straightforwardness |
| Làm việc thế nào mới tốt? | What is the best way to work? |
| Mọi người cần cùng nhau chung sức làm. Không phải bạn nói ngoài miệng, sai khiến kẻ khác làm; đó là thái độ cần tránh. | Everyone must work together, putting in a shared effort. It is not a matter of just paying lip service and ordering others about; that is an attitude to be avoided. |
| Hãy từ tốn, ôn hòa giải thích cặn kẽ công việc, cách làm, cho người nghe hiểu rõ ràng. | You must patiently and gently explain the task and the methods in detail, so that others understand clearly. |
| Ví như giải thích việc trồng hoa mà y không hiểu, bạn hãy làm cho y thấy; nếu không vậy thì công việc sẽ không thông suốt, cả bạn và y đều sanh phiền não. | For instance, if you explain how to plant flowers and someone does not understand, you must demonstrate it for them. Otherwise, the work will not proceed smoothly, and both you and they will give rise to afflictions. |
| Khi sư-huynh, sư-đệ làm việc chung, hay khi phân phối công tác, các bạn phải dựa vào tinh thần Phật Pháp mà làm–phải lịch sự, lễ độ. | When Dharma brothers work together or when tasks are assigned, you must act in the spirit of the Dharma—with courtesy and respect. |
| Ðừng nên lớn tiếng ra lệnh, sai cái này, chỉ cái nọ… như là cha sai con, chủ sai tớ; đó là cách thế tục, không tốt! | Do not shout orders, pointing at this and that, like a father commanding a child or a master a servant. That is the worldly way, and it is not good. |
| Ðừng sợ mích lòng kẻ khác. | Do not fear offending others. |
| Bạn làm quản lý thì phải ráng làm cho tốt. Hễ điều gì cần nói thì phải nói; chớ vì tình cảm riêng tư (việc cần nói mà không nói), để tránh mắc cái lỗi trồng nhân sai lầm. | If you are in a supervisory role, strive to do your best. Say what needs to be said. Do not hold back out of personal sentiment, lest you commit the error of planting improper causes. |
| Làm quản lý không phải dễ. Do đó hễ Thầy Quản-lý giao phó bạn chuyện gì–bất kể tốt, xấu–bạn hãy vui vẻ tiếp nhận, đừng nổi nóng. | Being a supervisor is not easy. Therefore, whatever task the Abbot-in-charge assigns you—be it pleasant or unpleasant—you must accept it cheerfully. Do not become agitated. |
| Như vậy, đầu óc mới sáng suốt. | In this way, your mind will remain clear. |
| Ðiều tốt thì lượm về học, điều xấu thì vất một bên. Trong lòng thấu suốt rõ ràng là đủ. | Learn from what is good; cast aside what is not. It is enough to understand this with clarity in your heart. |
| Cứ theo đây để tu hạnh Nhẫn-nhục Ba-la-mật. | Practice in this manner to cultivate the Pāramitā of Patience (Kṣānti). |
| Khi tu hành, bạn đừng hỏi “đúng” hay “sai”, cũng đừng quan tâm “có lý” hay “vô lý.” Ðó là điểm khác biệt giữa người xuất gia và tại gia. | In your cultivation, do not ask “is it right?” or “is it wrong?” nor concern yourself with “what is reasonable?” or “what is unreasonable.” This is a key distinction between monastics and laypeople. |
| Các bạn hãy nỗ lực tu hành. Có vấn đề khó khăn thì hỏi Sư-Phụ, tôi sẽ giải đáp cho. | All of you must apply yourselves diligently to your practice. If you encounter difficulties, ask your Master, and I will clarify them for you. |
| Thầy Quản-lý nói bạn làm sao, bạn cứ làm vậy. Với thái độ này, đầu óc bạn sẽ không nghĩ ngợi lăng xăng; và như thế, sẽ dễ dàng tu hành. | Whatever the Abbot-in-charge tells you to do, just do it. With this attitude, your mind will not be cluttered with scattered thoughts, making your cultivation much easier. |
| Nếu Thầy Quản-lý nói bạn làm việc mà Thầy lại làm sai, thì bạn chớ tranh cãi, cứ thuận theo ý Thầy mà làm; tự nhiên bạn sẽ thể hội được chân lý chuyện này. | If the Abbot-in-charge instructs you to do something but makes a mistake himself, do not argue. Simply follow his instructions. In doing so, you will naturally come to realize the truth of the matter. |
| Việc gì không rành rẽ, bạn nên hỏi Sư-Phụ hay sư-huynh. | If you are unsure about something, you should ask the Master or a senior Dharma brother. |
| Ðừng vì sợ mất mặt, rồi tự mình đặt bày làm càn. | Do not improvise rashly simply because you are afraid of losing face. |
| Mục đích bạn làm việc là để tiêu trừ nghiệp chướng của chính mình, không phải làm cho kẻ khác. | The purpose of your work is to eradicate your own karmic obstacles, not to work for someone else. |
| Khi nhiều người làm chung, hễ ai không biết, bạn hãy chỉ bảo cho người ấy. Nếu y làm không giỏi, bạn hãy tận tình giúp đỡ y. | When working in a group, if someone does not know how to do something, you must guide them. If they do not perform well, help them with all your heart. |
| Ðừng nên phân chia ranh giới giữa mình và người quá rõ rệt (đây là việc “của tôi”, kia là việc “của anh”). | Do not draw such a sharp line between “self” and “other” (thinking “this is my job,” “that is your job”). |
| Hễ người nào không làm, bạn chớ nổi nóng, bực dọc, mà nên vui vẻ làm thay cho người ấy. Hãy luôn luôn có lòng từ bi (độ lượng, biết tha thứ)! | If someone does not do their part, do not become angry or irritated. Instead, cheerfully do the work for them. Always maintain a heart of compassion, which is magnanimous and forgiving. |
| Khi làm việc gì, bạn chớ tính toán lợi hại riêng tư. | When you work, do not calculate personal gains or losses. |
| Hễ thấy việc gì làm chưa xong chưa tốt, bạn hãy tới làm. Ðừng nói gì tới kẻ khác (chỉ trích, cật vấn sao anh không chịu làm…), vì công đức của việc làm là thuộc về bạn. | If you see a task that is unfinished or not well done, go and do it yourself. Do not say anything about others (criticizing or questioning why they didn’t do it), because the merit from the work belongs to you. |
| Nếu bạn cứ nói tới người khác thì chỉ tạo thêm khẩu nghiệp. | If you start talking about others, you only create more verbal karma. |
| Làm việc là cách để mình tiêu trừ nghiệp chướng của chính mình, chứ không phải làm giùm ai khác. | Work is a means to eliminate our own karmic hindrances, not a favor we do for others. |
| Làm việc gì mình cũng sẵn lòng tình nguyện (không phải bị bắt buộc mới chịu làm), thì trí huệ sẽ phát triển. | When you work with a willing and voluntary spirit (not because you are forced), your wisdom will develop. |
| Việc làm công quả ở chùa hoàn toàn “vô điều kiện” (không ai bắt ép, không ai yêu cầu, bạn muốn thì tình nguyện làm); do đó, khi đã làm bạn chớ oán than, trách móc. | Meritorious work in the monastery is entirely “unconditional” (no one forces you, no one demands it; you do it voluntarily if you wish). Therefore, once you have committed to it, do not complain or blame. |
| Việc của mình thì mình cố gắng làm; đừng sai kẻ khác, khiến họ bực dọc. | Strive to do your own work. Do not order others around, causing them to feel resentful. |
| Làm cho người ta bực bội, khó chịu, thì mình sẽ không có công đức gì cả. Trường hợp người ta tự ý đặc biệt tới giúp mình thì khác. | If you make people feel annoyed and uncomfortable, you gain no merit. The situation is different, of course, if someone voluntarily comes to help you. |
| Ðừng chấp trước gì cả, chuyện gì cũng tùy duyên. | Do not be attached to anything; let all things follow conditions. |
| Khi có Thầy hay sư-huynh lại giúp bạn, nếu bạn cảm thấy e ngại, sợ rằng tổn phước, hoặc nghĩ là không xứng đáng để người ta giúp đỡ, hoặc bạn sợ để người ta giúp mình thì họ sẽ hưởng hết phước đức; những ý tưởng như thế đều là chấp trước. | When the Abbot or a Dharma brother comes to help you, you might feel hesitant, fearing a loss of merit, feeling unworthy of their help, or thinking that they will receive all the blessings. Such thoughts are all forms of attachment. |
| Muốn kẻ khác có phước, trước hết, mình phải có phước thì mới nhường cho họ được chứ! | If you wish for others to have blessings, you must first have blessings yourself to be able to share them! |
| Thầy Quản-lý vì có lòng quan tâm lo lắng cho mình, nên Thầy mới quở trách mình, vạch rõ lỗi làm của mình cho mình biết. | When the Abbot-in-charge is concerned about you, he will admonish you and point out your faults. |
| Thầy ấy chính là bậc Thiện-tri-thức–người chỉ đường tu. | He is your ‘Good and Wise Advisor’ (Kalyāṇa-mitra)—a guide on your spiritual path. |
| Ðừng vì bị mắng một tiếng mà liền khó chịu, bực dọc, sinh phiền não. | Do not become immediately upset, resentful, and filled with affliction just because you were scolded. |
| Bạn hãy luôn vui vẻ tiếp nhận lời chỉ bảo, khuyên lơn, khuyến khích (hay phê bình, chỉ trích) của người khác. Ðừng bao giờ phản kháng, ương ngạnh, bất phục; rồi kết đảng phân phái, kình chống, thù hằn nhau. | Always accept the guidance, advice, and encouragement (or criticism) of others with a joyful heart. Never be defiant, stubborn, or rebellious; do not form cliques and factions to oppose and harbor resentment against one another. |
| Ví dụ bạn lau chùi bàn ghế, Sư-Phụ nói bạn hãy lau chùi lại lần nữa, bạn có thể nghĩ rằng: “Tôi đã chùi sạch như vầy rồi, sao Thầy còn bắt tôi chùi lại nữa?” Ðó là thứ suy tư của người đời, thế tục. | For example, suppose you are cleaning a table. If the Master tells you to clean it again, you might think, “I’ve already cleaned it so well. Why is he making me do it again?” That is the thinking of a worldly person. |
| Tu hành thì bạn cần có tâm thẳng thắn: “Dạ! Con sẽ lau lại ngay!” Ðây cũng là một thứ thử thách lòng bạn, xem bạn có tu tâm hay không. | A cultivator needs an upright mind: “Yes, Master! I will clean it again immediately!” This is also a test of your heart to see if you are truly cultivating your mind. |
| Do đó, tu hành quý ở trực tâm–tâm thẳng thắn. Ðây chính là cách làm việc của người xuất gia. | Therefore, the most precious quality in cultivation is a straightforward mind (Skt. ṛju-citta). This is the proper way for a monastic to work. |
| Nếu bạn biết làm việc, thì đi đâu bạn cũng tự tại. | If you know how to work, you will be at ease wherever you go. |
| Hãy tận tình với trách nhiệm. | Fulfill your responsibilities with all your heart. |
| Nếu cứ ăn no rồi làm biếng, không tròn bổn phận, thì khi phước báo cạn hết, nghiệp chướng ập tới, tự nhiên bạn sẽ không thể ở chùa nổi (tức là phải hoàn tục)! | If you just eat your fill and then become lazy, failing to fulfill your duties, then when your blessings are exhausted and your karmic obstacles descend, you will naturally find you can no longer stay in the monastery (and must return to lay life). |
| 2. Nhẫn Nại | 2. Patience and Endurance |
| Làm việc lao tác là để rèn luyện chính mình. Do đó, chỉ cần bạn làm, là biết bạn như thế nào. | Manual labor is a way to train yourself. By simply doing the work, your character is revealed. |
| Khi làm việc mà bạn biết bạn như thế nào. Khi làm việc mà bạn chuyên tâm, thì đến lúc học Phật, niệm Phật, bạn cũng chuyên tâm; bạn sẽ tự thấy thấu suốt. | When you work with single-minded focus, you will also be focused during your studies and meditation. You will see things with penetrating clarity. |
| Ví như khi quét dọn, ở đâu chưa sạch, dù là còn chút xíu bụi, bạn cũng tự biết, chẳng cần ai nói ra. | For instance, when sweeping, you will instinctively know where it is not yet clean, even if only a speck of dust remains, without anyone needing to point it out. |
| Nhờ tánh chuyên tâm chú ý, nên bất kỳ việc gì, chỉ cần nghe qua một lần là bạn tự biết cách làm, và làm tốt. | With such focused attention, you will grasp any task after hearing it explained just once and perform it well. |
| Làm việc lao tác, bạn cần biết nhẫn nại. | When performing labor, you must be patient. |
| Ví như khi quét dọn lau chùi, bạn làm thật sạch sẽ; thì đó cũng giống như bạn đã lau chùi tâm mình sạch sẽ, thanh tịnh vậy. | For example, when you sweep and clean until everything is spotless, it is as if you are polishing your own mind until it is clean and pure. |
| Hãy vừa làm vừa niệm Phật, không nên lơ là, phóng dật. | Work while reciting the Buddha’s name. Do not be negligent or let your mind wander. |
| Ðừng để ý thức, tâm tư, chạy lăng xăng thì thân, miệng, ý mới thanh tịnh. | Do not allow your consciousness and thoughts to race about. Only then can your body, speech, and mind become pure. |
| Khi làm gì, bạn hãy cẩn thận làm cho chu đáo, hoàn hảo việc ấy. Ðừng nên tham lam, việc gì cũng làm, rồi kết quả là không việc nào xong cả! | Whatever you do, do it with care until it is complete and perfect. Do not be greedy, taking on many tasks only to leave them all unfinished. |
| Việc gì cũng phải nhẫn nại; niệm Phật cũng thế. Cứ từ từ tu thì tâm sẽ hết phiền não; sau này sẽ không khác gì Ðức Phật A-Di-Ðà; vô cùng tự tại! | One must be patient in all things, including reciting the Buddha’s name. Cultivate slowly and your mind will be freed from afflictions. In time, you will be no different from Amitābha Buddha—utterly free and at ease. |
| Làm gì cũng chớ có lòng chấp trước, cố chấp. | Do not be attached or obstinate in anything you do. |
| Có lúc gặp phải chuyện gì đó, mình muốn làm cho thật hoàn mỹ, thật lý tưởng; rồi quên bẵng người khác, không để ý tới họ. Ðó là mình quá chấp trước vào công việc, quá truy cầu (thành công). | Sometimes, when facing a situation, we may want to make things absolutely perfect or ideal, and in doing so, we forget about others and disregard them. This is being overly attached to the work, excessively seeking a specific outcome. |
| Mỗi ngày làm việc gì, hãy làm cho rõ ràng, với tâm lúc nào cũng hướng về Phật, cũng trên đường Ðạo. | Whatever work you do each day, do it with clarity, with a mind that is always turned toward the Buddha, always on the Path. |
| Như vậy thì quét rác bạn cũng có thể ngộ Ðạo, vì tâm bạn lúc ấy chính là đang quét bụi bặm vô minh! | In this way, you can realize the Way even while sweeping the floor, for your mind is sweeping away the dust of ignorance! |
| Các bạn làm việc biên chép sổ sách giấy tờ (tại văn phòng của chùa) thì kết được thiện-duyên rất lớn với chúng sanh; khác hẳn với người đời khi họ cũng làm việc ở văn phòng hay công sở. | For those of you who work in the temple office handling records and paperwork, you are creating immense positive affinities with sentient beings. This is completely different from someone doing office work in the secular world. |
| Công đức của bạn cũng bằng với công đức tụng công-phu buổi chiều vậy; cho nên bạn chớ so sánh rồi sanh lòng bực bội, phiền não. | The merit you gain is equal to that of chanting in the evening ceremony, so do not compare and give rise to frustration or affliction. |
| Ðừng nên chấp trước vào hình sắc, tướng trạng; cũng đừng câu nệ chuyện ăn mặc, không vừa ý cái này, chẳng ưng ý cái kia. | Do not be attached to forms and appearances. Do not be fussy about food or clothing, finding fault with this and disliking that. |
| Nếu không, rốt cuộc bạn đã chẳng làm được việc gì giúp chùa mà lại còn bị áo quần, ăn mặc lôi cuốn. | Otherwise, you will end up achieving nothing for the monastery and instead be enslaved by your clothes and preferences. |
| Mình cần xả thân làm bất kỳ việc gì cho chùa. | You must be willing to give of your body to do any work for the monastery. |
| Nếu quá lo lắng gìn giữ cái thân này, thì khó mà tu phước đặng; ngược lại, còn bị cái “túi da” thối tha này lừa mình nữa. | If you are too concerned with preserving this body, it will be difficult to cultivate blessings. On the contrary, you will be deceived by this foul “bag of skin.” |
| Cứ theo lời tôi mà tu hành; vừa làm vừa niệm Phật. | Follow my words in your cultivation; work while reciting the Buddha’s name. |
| Trừ hết chấp ngã và chấp pháp, thì trí huệ mới khai mở. | Only by eliminating the attachment to a self and the attachment to dharmas (phenomena) can wisdom dawn. |
| Trí huệ thì không có sắc tướng gì cả, không thể sờ mó, cầm nắm nó đặng. | Wisdom itself has no form; it cannot be touched or held. |
| Song, nếu trí huệ khai mở, tuy mình không biết, nhưng hễ gặp việc gì, nhìn qua là mình thấu triệt, biết phải làm gì ngay. Ðó là trí huệ thật vậy! | However, when wisdom awakens, although you may not be aware of it, you will intuitively understand any situation you encounter and know what to do. That is true wisdom. |
| Việc niệm Phật phải được phối hợp với việc làm. Niệm Phật cho đến lúc tâm yên tĩnh, thì lúc ấy chính là tự tánh mình niệm, tức là nhất tâm rồi đó. | The recitation of the Buddha’s name must be integrated with your work. Recite until the mind is still; at that moment, it is your self-nature that is reciting. That is “one mind” (yīxīn). |
| Khi làm việc, cũng cứ niệm Phật; mà kẻ khác thì không biết là mình đang niệm. | When working, continue to recite the Buddha’s name internally, without others knowing. |
| Cứ chuyên tâm làm việc, đừng khởi vọng tưởng hay nghĩ ngợi gì khác, thì đó mới là nhất tâm, cũng là tâm Phật, hợp với Phật Ðạo vậy. | Simply focus on the work without giving rise to scattered or extraneous thoughts. That is one mind, which is also the Buddha-mind, in accord with the Buddha’s Path. |
| Chỉ khi có chánh niệm thì điều gì mình biểu hiện hay làm ra mới mang tánh cách từ bi; quan điểm mình có cũng tự nhiên là chín chắn, đúng đắn. Ðây cũng là tâm Phật vậy. | Only with right mindfulness can your expressions and actions be compassionate. Your views will naturally become mature and correct. This, too, is the Buddha-mind. |
| 3. Khéo Léo | 3. Skillfulness |
| Hỏi: Sư-phụ nói rằng chúng con không nên chấp trước. Nhưng nếu không chấp trước, thì công việc làm sao làm tốt đặng? | Question: Master, you tell us not to be attached. But if we are not attached, how can we do our work well? |
| Ðáp: “Không chấp trước vào công việc” không có nghĩa là chểnh mảng, lơ là, thiếu trách nhiệm, bê bối, cẩu thả; cũng không phải là làm thục mạng, cắm đầu cắm cổ làm quá trớn; mà nghĩa là làm việc gì xong rồi thì coi như không có gì xảy ra cả. | Answer: “Non-attachment to your work” does not mean being negligent, careless, irresponsible, or sloppy. Nor does it mean working frantically and blindly to excess. It means that once a task is done, it is done. You let it go completely. |
| Khi lòng bạn còn để ý, còn quái ngại, lo nghĩ về công việc, không buông xả được; thì đó là chấp trước. | When your mind keeps dwelling on the work, worrying about it, unable to let go—that is attachment. |
| Khi làm việc với thái độ không chấp trước, thì mới làm tốt đặng. Hễ chấp trước, việc làm sẽ không tốt được; vì chấp trước thì thiếu trí huệ, mà làm việc cũng còn cần phải có Ðịnh-lực, cần phải có sự tập trung, chuyên chú nữa! | Only by working with an unattached attitude can you do a job well. If you are attached, the work will suffer, because attachment clouds wisdom. Moreover, work requires mental stability (samādhi) and concentration. |
| Làm việc gì cũng cần dùng trí óc, suy tư cho thấu triệt; chứ không phải ai nói sao thì mình cứ y lời mà làm theo một cách cứng nhắc (câu nệ, không biết uyển chuyển vận dụng). | In every task, you must use your mind and think things through. You should not just rigidly follow whatever someone says without flexibility or discernment. |
| Cần phải có năng lực phán đoán, biện biệt; đừng như con chó ngu dốt, thấy người ta quăng cục đá, nó không biết là quăng cái gì mà cũng chạy theo tha về! | You must have the ability to judge and discriminate. Do not be like a foolish dog that, seeing a person throw a stone, chases after the stone without knowing who threw it or why. |
| Làm gì cũng phải định trước kế hoạch; chớ có bê bối cẩu thả, làm qua loa lấy lệ rồi thôi! | You must plan your work in advance; do not be sloppy or perfunctory, doing just enough to get by. |
| Phải xử lý những công việc và những đồ đạc trong chùa thật thích đáng, viên mãn. | You must handle the monastery’s affairs and objects with appropriateness and care. |
| Như trồng một khóm cây, nếu bạn không quyết định kịp thời để trồng cho đúng lúc, thì cây sẽ chết khô; lúc ấy, lỗi lầm là ở bạn. | For example, if you are planting a sapling and do not act in a timely manner, it will wither and die. The fault then lies with you. |
| Bớt dùng trí óc–nhưng không có nghĩa là đừng suy nghĩ về công việc, mà có nghĩa là việc gì tới tay, làm xong rồi thì thôi! | “Use your mind less”—this doesn’t mean you shouldn’t think about your work. It means that once the task is at hand, you do it, and when it’s finished, it’s finished. Let it go. |
| Ðừng nên khởi tâm phân biệt (bàn bạc, khoe khoang, than vãn…), làm sanh ra đủ chuyện thị phi (tranh chấp, cãi cọ, lý luận…). | Do not give rise to a discriminating mind (by gossiping, boasting, or complaining…), which only creates disputes and conflicts. |
| Ðối với công việc thì như vậy; đối với người khác thì cũng lại như thế! | This applies to your work, and it applies to your interactions with others as well. |
Nâng cấp VIP để xem các trang bị khóa.