Chương LXIV: cách các đam mê của tâm trí biến đổi thân xác qua sự bắt chước từ một hình ảnh tương đồng; cũng như về sự biến hình và dịch chuyển của con người, và quyền năng của trí tưởng tượng không chỉ lên thân xác, mà còn lên cả linh hồn
CHAP. LXIV. How the Passions of the mind change the body by way of imitation from some resemblance; Also of the transforming, and translating of men, and what force the imaginative power hath not only over the body, but the soul. Chương LXIV: cách các đam mê của tâm trí biến đổi thân xác qua sự bắt chước từ một hình ảnh tương đồng; cũng như về sự biến hình và dịch chuyển của con người, và quyền năng của trí tưởng tượng không chỉ lên thân xác, mà còn lên cả linh hồn.
The foresaid Passions sometimes alter the body by way of imitation, by reason of the vertue which the liknels of the thing hath to change it, which power the vehement imagination moves, as in setting the teeth on edge at the sight or hearing of something, or because we see or imagine another to eat Charp or soure things: Các đam mê đã nói trên đôi khi biến đổi thân xác qua sự bắt chước, bởi quyền năng của hình ảnh tương đồng có thể thay đổi nó, một quyền năng được khuấy động bởi trí tưởng tượng mãnh liệt. Như khi ta cảm thấy ê buốt răng lúc nhìn hoặc nghe một điều gì đó, hoặc vì ta thấy hay tưởng tượng người khác ăn những thứ chua chát.
So he which sees another gape, gapes also; and some when they hear any one name soure things, their tongue waxeth tart. Kẻ nào thấy người khác ngáp, cũng ngáp theo; và một số người, khi nghe ai đó nhắc đến những thứ chua, lưỡi họ cũng trở nên chát.
Also the seeing of any filthy thing causeth nauseousness. Việc nhìn thấy một thứ gì đó bẩn thỉu cũng gây buồn nôn.
Many at the sight of mans blood fall into a swoun. Nhiều người khi thấy máu người đã ngất đi.
Some when they see bitter meat given to any, perceive a bitter spittle in their mouth. Một số khi thấy người khác được cho ăn món đắng, cũng cảm thấy nước bọt đắng trong miệng.
And William of Paris saith, that he saw a man, that at the sight of a medicine, went to stool as oft as he pleased; when as neither the substance of the medicine, nor the odour, nor the tast of it came to him: but only a kind of resemblance was apprehended by him. William xứ Paris nói rằng, ông đã thấy một người đàn ông, chỉ cần nhìn thấy một loại thuốc, đã có thể đi ngoài tùy ý; trong khi cả chất thuốc, mùi hương, lẫn vị của nó đều không đến với ông, mà chỉ có một hình ảnh tương đồng được trí tưởng tượng của ông lĩnh hội.
Upon this account some that are in a dream think they burn, and are in a fire, and are fearfully tormented, as if they did truly burn, when as the substance of the fire is not neer them, but only a resemblance apprehended by their imagination. Cũng vì lẽ đó, một số người trong giấc mơ nghĩ rằng họ đang cháy, và họ bị dày vò khủng khiếp như thể đang cháy thật, trong khi không có ngọn lửa nào ở gần họ, mà chỉ có một hình ảnh tương đồng được trí tưởng tượng của họ lĩnh hội.
And sometimes mens bodies are transformed, and transfigured, and also transported, and this oft-times when they are in a dream, and sometimes when they are awake. Và đôi khi thân xác con người bị biến đổi, biến hình, và cũng bị dịch chuyển, thường là khi họ đang mơ, và đôi khi là khi tỉnh thức.
So Cyprus after he was chosen King of Italy, did very much wonder at, and meditate upon the sight, and victory of Buls, and in the thought thereof did sleep a whole night, but in the morning was found horned, no otherwise then by the vegetative power being stirred up by a vehement imagination, elevating corniferous humors into his head, and producing horns. Như Cyprus, sau khi được chọn làm vua của Ý, đã vô cùng kinh ngạc và suy ngẫm về cảnh tượng và chiến thắng của những con bò mộng, và trong suy nghĩ đó đã ngủ suốt một đêm, nhưng đến sáng, người ta thấy ông đã mọc sừng. Điều này không thể giải thích khác hơn là do sinh lực, bị khuấy động bởi một trí tưởng tượng mãnh liệt, đã đưa những dịch thể sừng lên đầu và tạo ra sừng.
For a vehement cogitation, whilest it vehemently moves the species, pictures out the figure of the thing thought on, which they represent in their blood, and the blood impresseth from itself, on the members that are nourished by it, as upon those of the same body, so upon those of anothers. Bởi một suy tư mãnh liệt, khi nó khuấy động mạnh mẽ các hình ảnh, sẽ vẽ nên hình dáng của sự vật được nghĩ đến, và chúng tái hiện điều đó trong huyết dịch của mình; và huyết dịch lại in dấu ấn của nó lên các bộ phận được nó nuôi dưỡng, cả trên thân xác của chính mình, lẫn trên thân xác của người khác.
As the imagination of a woman with child impresseth the mark of the thing longed for upon her infant, and the imagination of a man bit with a mad Dog, impresseth upon his Urine the image of Dogs. Như trí tưởng tượng của một phụ nữ mang thai in dấu vết của thứ nàng thèm muốn lên đứa trẻ, và trí tưởng tượng của một người bị chó dại cắn in hình ảnh của loài chó lên nước tiểu của mình.
So men may grow grey on a sudden. Con người cũng có thể bạc đầu đột ngột.
And some by the dream of one night, have grown up from boies into perfect men. Và một số người, chỉ qua một đêm mơ, đã từ một cậu bé lớn lên thành một người đàn ông trưởng thành.
Hitherto may be referred those many scars of King Dagobertus, and Marks of Franciscus, which they received, the one whilst he was afraid of correction, the other whilst he did wonderfully meditate upon the wounds of Christ. Cũng có thể kể đến những vết sẹo của Vua Dagobertus và những Dấu Thánh của Thánh Franciscus, mà họ đã nhận được, một người khi sợ hãi bị trừng phạt, người kia khi suy ngẫm một cách kỳ diệu về các vết thương của Chúa Kitô.
So, many are transported from place to place, passing over rivers, fires and unpassable places, viz. when the species of any vehement desire, or fear, or boldness are impressed upon their spirits, and, being mixed with vapors, do move the Organ of the touch in their original, together with phantasie, which is the original of locall motion. Nhiều người được dịch chuyển từ nơi này đến nơi khác, vượt qua sông ngòi, lửa và những nơi không thể qua được. Đó là khi hình ảnh của một ham muốn, nỗi sợ hãi, hoặc sự táo bạo mãnh liệt được in dấu lên tinh khí của họ, và hòa quyện với các luồng hơi, chúng dịch chuyển cơ quan xúc giác từ gốc rễ, cùng với huyễn tưởng, vốn là nguồn gốc của chuyển động.
Whence they stir up the members, and Organs of motion to motion, and are moved without any mistake unto the imagined place, not out of sight, but from the interior fantasy. Từ đó, chúng khuấy động các chi và cơ quan chuyển động, và di chuyển không một chút sai lầm đến nơi đã tưởng tượng, không phải bằng thị giác, mà bằng huyễn tưởng nội tại.
So great a power is there of the soul upon the body, that which way soever that imagines, and dreams that it goes, thither doth it lead the body. Quyền năng của linh hồn lên thân xác lớn lao đến mức, bất cứ nơi nào nó tưởng tượng và mơ thấy mình đi đến, nó sẽ dẫn dắt thân xác đến đó.
We read many other examples by which the power of the soul upon the body is wonderfully explained, as is that which Avicen describes of a certain man, who when he pleased could affect his body with the palsie. Ta đọc được nhiều ví dụ khác giải thích một cách kỳ diệu quyền năng của linh hồn lên thân xác, như điều Avicenna mô tả về một người đàn ông, khi ông ta muốn, có thể khiến cơ thể mình bị bại liệt.
They report of Gallus Vibius, that he did fall into madness, not casually, but on purpose: for whilst he did imitate mad men, he assimilated their madness to himself, and became mad indeed. Người ta kể về Gallus Vibius rằng, ông đã rơi vào điên loạn, không phải ngẫu nhiên, mà là cố ý: vì khi ông bắt chước những người điên, ông đã đồng hóa sự điên loạn của họ vào mình và trở nên điên thật.
And Austin makes mention of some men who would move their ears at their pleasure, and some that would move the crown of their head to their forehead, and could draw it back again when they pleased: and of another that could sweat at his pleasure. Và Augustine đề cập đến một số người có thể cử động tai theo ý muốn, và một số người có thể di chuyển da đầu đến trán và kéo nó trở lại tùy ý; và về một người khác có thể đổ mồ hôi theo ý muốn.
And it is well known, that some can weep at their pleasure, and pour forth abundance of tears: and that there are some that can bring up what they have swallowed, when they please, as out of a bag, by degrees. Ai cũng biết rằng một số người có thể khóc theo ý muốn và tuôn ra vô số nước mắt; và có những người có thể nôn ra những gì họ đã nuốt, khi họ muốn, như từ một cái túi, từng chút một.
And we see that in these dayes there are many who can so imitate, and express the voices of Birds, Cattle, Dogs, and some men, that they can scarce at all be discerned. Và ngày nay ta thấy nhiều người có thể bắt chước và thể hiện giọng nói của chim, gia súc, chó, và một số người, đến mức khó có thể phân biệt được.
Also Pliny relates by divers examples, that women have been turned into men. Pliny cũng kể lại qua nhiều ví dụ rằng phụ nữ đã biến thành đàn ông.
Pontanus testifieth, that in his time, a certain woman called Caietava, and another called Aemilia, who after many years, after they were married, were changed into men. Pontanus chứng thực rằng vào thời của ông, một phụ nữ tên là Caietava, và một người khác tên là Aemilia, sau nhiều năm kết hôn, đã biến thành đàn ông.
Now how much imagination can do upon the soul, no man is ignorant: for it is nearer to the substance of the soul then the sense is; wherefore it acts more upon the soul then the sense doth. Trí tưởng tượng có thể làm được gì đối với linh hồn, không ai không biết: vì nó gần với bản thể của linh hồn hơn là giác quan; do đó nó tác động lên linh hồn mạnh hơn giác quan.
So women by certain strong imaginations, dreams, and suggestions brought in by certain Magicall Arts do oftentimes bind them into a strong loving of any one. Phụ nữ, bằng những tưởng tượng mạnh mẽ, những giấc mơ, và những ám thị được đưa vào bởi các nghệ thuật ma thuật nhất định, thường tự trói buộc mình vào một tình yêu mãnh liệt với một ai đó.
So they say that Medea only by a dream, burnt in love towards Jason. Người ta nói rằng Medea chỉ bằng một giấc mơ, đã cháy bỏng trong tình yêu với Jason.
So the soul sometimes is by a vehement imagination, or speculation altogether abstracted from the body, as Celsus relates of a certain Presbyter, who as oft as he pleased, could make himself senseless, and lie like a dead man, that when any one pricked, or burnt him, he felt no pain, but lay without any motion or breathing, yet he could, as he said, hear mens voices as it were afar off, if they cried out aloud. Linh hồn đôi khi, bởi một trí tưởng tượng hoặc sự suy ngẫm mãnh liệt, hoàn toàn tách rời khỏi cơ thể. Như Celsus kể về một vị Trưởng lão, người mà bất cứ khi nào ông muốn, có thể làm cho mình mất cảm giác và nằm như một người chết; đến nỗi khi ai đó châm chích hoặc đốt ông, ông không cảm thấy đau, mà nằm bất động không thở. Tuy nhiên, ông nói, ông có thể nghe thấy tiếng người như từ xa, nếu họ la lớn.
But of these abstractions we shall discourse more fully in the following Chapters. Tuy nhiên, về những sự tách rời này, chúng ta sẽ luận bàn đầy đủ hơn trong các chương sau.
Nâng cấp VIP để xem các trang bị khóa.