| CHAP. XI. | CHƯƠNG XI. |
|---|---|
| How occuls Verues are infused into the severall kinds of things by Idea's through the help of the Soul of the World, and rayes of the Stars: and what things abound most with thus Vertue. | Luận về cách các Huyền năng được truyền vào vạn vật thông qua các Ý niệm, nhờ sự trợ giúp của Tinh thần Vũ trụ và các quang năng từ Tinh tú; và những vật nào chứa đựng Huyền năng dồi dào nhất. |
| Platonists say that all inferiour bodies are exemplified by the superiour Ideas. | Các nhà Platon học cho rằng mọi thể hạ giới đều được hình thành theo mẫu từ các Ý niệm siêu việt. |
| Now they define an Idea to be a form, above bodies, souls, minds, and to be one, simple, pure, immutable, indivisible, incorporeal, and eternall: and that the nature of all Idea's is the same. | Họ định nghĩa một Ý niệm là một hình thái tồn tại bên trên các thể xác, linh hồn và trí tuệ, là một thể thống nhất, đơn thuần, thuần khiết, bất biến, bất khả phân, phi vật chất và vĩnh hằng; và bản chất của mọi Ý niệm đều giống nhau. |
| Now they place Idea's in the first place in very goodness it self (i.e.) God, by way of cause; and that they are distinguished amongst themselves by some relative considerations only, least whatsoever is in the world, should be but one thing without any variety, and that they agree in essence, least God should be a compound substance. | Giờ đây, họ đặt các Ý niệm, trước hết, vào chính bản thể của sự Thiện tối thượng (tức Thượng Đế), như là nguyên nhân khởi thủy; và rằng chúng chỉ được phân biệt với nhau bởi những sự suy xét mang tính tương đối, để tránh cho vạn vật trong thế gian này không chỉ là một mà không có sự đa dạng nào, và rằng chúng đồng nhất về bản chất, để Thượng Đế không phải là một thực thể phức hợp. |
| In the second place, they place them in the very intelligible it self (i.e.) in the Soul of the world, differing the one from the other by absolute forms, so that all the Idea's in God indeed are but one form: but in the Soul of the world they are many. | Ở nơi thứ hai, họ đặt các Ý niệm vào chính thế giới khả niệm (tức Tinh thần Vũ trụ), khác biệt với nhau bởi các hình thái tuyệt đối, sao cho tất cả các Ý niệm trong Thượng Đế thực chất chỉ là một hình thái duy nhất, nhưng trong Tinh thần Vũ trụ lại là vô số. |
| They are placed in the minds of all other things, whether they be joyned to the body, or separated from the body, by a certain participation, and now by degrees are distinguished more, and more. | Chúng được đặt trong tâm trí của mọi vật thể khác, dù là liên kết với thể xác hay tách rời khỏi thể xác, thông qua một sự tham dự nhất định, và giờ đây lại ngày càng được phân định rõ ràng hơn. |
| They place them in nature, as certain small seed of forms infused by the Idea's, and lastly they place them in matter, as Shadows. | Họ đặt chúng trong Tự nhiên, như những mầm mống nhỏ bé của các hình thái, được các Ý niệm rót vào; và sau cùng, họ đặt chúng trong Vật chất, như những bóng hình. |
| Hereunto may be added, that in the Soul of the world there be as many Seminal Forms of things, as Idea's in the mind of God, by which forms she did in the Heavens above the Stars frame to her self shapes also, and stamped upon all these some properties; on these Stars therefore, shapes, and properties, all vertues of inferiour species, as also their properties do depend; so that every species hath its Celestiall shape, or figure that is sutable to it from which also proceeds a wonderfull power of operating, which proper gift it receives from its own Idea, through the Seminal forms of the Soul of the Soul of the world, | Có thể nói thêm rằng, trong Tinh thần Vũ trụ có bao nhiêu hình thái mầm mống của vạn vật thì cũng có bấy nhiêu Ý niệm trong trí tuệ của Thượng Đế; qua những hình thái này, Tinh thần Vũ trụ đã tự tạo ra các hình dạng cho mình trên Thiên giới, bên trên các Tinh tú, và cũng khắc vào tất cả những thứ đó những đặc tính nhất định. Vì vậy, trên những Tinh tú, những hình dạng và đặc tính này, tất cả các công năng của các loài hạ giới, cũng như đặc tính của chúng, đều phải phụ thuộc vào đó; sao cho mỗi loài đều có một hình dạng hay hình ảnh Thiên giới tương ứng, mà từ đó phát sinh ra một năng lực tác động diệu kỳ. Đây là thiên phú riêng mà nó nhận được từ Ý niệm của chính mình, thông qua các hình thái mầm mống của Tinh thần Vũ trụ. |
| For Idea's are not only essentiall causes of every species, but are also the causes of every vertue, which is in the species: and this is that which many Philosophers say, that the properties, which are in the nature of things (which vertues indeed are the operations of the Idea's) are moved by certain vertues, viz. such as have a certain, and sure foundation, not fortuitous, nor casuall, but efficacious powerfull, and sufficient, doing nothing in vain. Now these Vertues do not err in their actings, but by accident, viz. by reason of the impurity, or inequality of the matter: | Vì các Ý niệm không chỉ là nguyên nhân bản thể của mỗi loài, mà còn là nguyên nhân của mọi công năng tồn tại trong loài đó. Và đây chính là điều mà nhiều nhà triết học nói, rằng các đặc tính trong bản chất của vạn vật (những công năng này thực chất là sự vận hành của các Ý niệm) được khởi động bởi những công năng nhất định, tức là những công năng có một nền tảng chắc chắn và rõ ràng, không phải là ngẫu nhiên hay tình cờ, mà là hiệu quả, mạnh mẽ và đủ đầy, không làm điều gì vô ích. Những công năng này không sai lầm trong hành động của chúng, trừ khi do ngẫu nhiên, tức là do sự không tinh khiết hoặc bất bình đẳng của vật chất. |
| For upon this account there are found things of the same species, more, or less powerful, according to the purity, or indisposition of the matter; for all Celestial influencies may be hindred by the indisposition, and insufficiency of the matter. Whence it was a Proverb amongst the Platonists, That Celestial Vertues were infused according to the desert of the matter: | Vì lý do này, người ta thấy có những vật cùng loài lại có năng lực mạnh yếu khác nhau, tùy thuộc vào độ tinh khiết hay khiếm khuyết của vật chất; bởi mọi ảnh hưởng từ Thiên giới đều có thể bị cản trở bởi sự khiếm khuyết và không đủ đầy của vật chất. Do đó, có một câu ngạn ngữ của các nhà Platon học rằng: Công năng Thiên giới được truyền vào tùy theo sự xứng đáng của vật chất. |
| Which also Virgil makes mention of, when he sings, | Điều này Virgil cũng đề cập đến khi ông ca rằng: |
| Their natures fiery are, and from above, | Bản chất của chúng rực lửa, từ trời cao, |
| And from gross bodies freed, divinely move. | Thoát khỏi thể xác thô trọc, chúng vận động một cách thiêng liêng. |
| Wherefore those things, in which there is less of the Idea of the matter (i.e.) such things which have a greater resemblance of things separated, have more powerfull vertues in operation, being like to the operation of a separated Idea. | Vì vậy, những vật thể nào chứa ít Ý niệm về vật chất hơn (tức là những vật có sự tương đồng lớn hơn với những thứ đã tách rời khỏi vật chất), thì lại có công năng tác động mạnh mẽ hơn, giống như sự tác động của một Ý niệm đã được tách rời. |
| We see then that the situation, and figure of Celestials is the cause of all those excellent Vertues, that are in inferiour species. | Ta thấy rằng, vị thế và hình dạng của các thiên thể chính là nguyên nhân của tất cả những công năng siêu việt tồn tại trong các loài hạ giới. |
Nâng cấp VIP để xem các trang bị khóa.