| PRINCE FEATHERHEAD AND THE PRINCESS CELANDINE HOÀNG TỬ LÔNG VŨ VÀ CÔNG CHÚA TƯỜNG VI |
|
|---|---|
| Once upon a time there lived a King and Queen, who were the best creatures in the world, and so kind-hearted that they could not bear to see their subjects want for anything. | Ngày xửa ngày xưa, có một Đức Vua và Hoàng Hậu. Họ là những bậc quân vương nhân từ bậc nhất thế gian, tốt bụng đến nỗi không thể đành lòng nhìn thấy bá tánh của mình phải sống trong thiếu thốn. |
| The consequence was that they gradually gave away all their treasures, till they positively had nothing left to live upon; and this coming to the ears of their neighbour, King Bruin, he promptly raised a large army and marched into their country. | Hệ quả là, họ cứ dần dà đem hết của cải châu báu ra ban phát, cho đến khi trong tay chẳng còn lại chút gì để sống. Chuyện này đến tai vị vua láng giềng tên là Vua Bruin. Ngay lập tức, ông ta chiêu binh mãi mã, rầm rộ kéo quân xâm chiếm đất nước họ. |
| The poor King, having no means of defending his kingdom, was forced to disguise himself with a false beard, and carrying his only son, the little Prince Featherhead, in his arms, and accompanied only by the Queen, to make the best of his way into the wild country. | Vị vua tội nghiệp, vì không còn phương cách nào để bảo vệ vương quốc, đành phải cải trang bằng một bộ râu giả, rồi bế trên tay cậu con trai độc nhất, Hoàng tử Lông Vũ, cùng Hoàng hậu trốn chạy vào chốn rừng sâu hoang dã. |
| They were lucky enough to escape the soldiers of King Bruin, and at last, after unheard-of fatigues and adventures, they found themselves in a charming green valley, through which flowed a stream clear as crystal and overshadowed by beautiful trees. | May mắn thay, họ đã thoát khỏi sự truy đuổi của lính vua Bruin. Cuối cùng, sau những chặng đường gian truân và hiểm nguy chưa từng thấy, họ tìm thấy một thung lũng xanh mướt hữu tình, có dòng suối trong vắt như pha lê uốn mình chảy qua, lẩn khuất dưới những tán cây cổ thụ tuyệt đẹp. |
| As they looked round them with delight, a voice said suddenly: ‘Fish, and see what you will catch.’ | Khi họ đang say sưa ngắm nhìn cảnh vật, một giọng nói bỗng vang lên: “Hãy câu cá, rồi xem ngài sẽ bắt được gì.” |
| Now the King had always loved fishing, and never went anywhere without a fish-hook or two in his pocket, so he drew one out hastily, and the Queen lent him her girdle to fasten it to, and it had hardly touched the water before it caught a big fish, which made them an excellent meal—and not before they needed it, for they had found nothing until then but a few wild berries and roots. | Vốn dĩ Đức Vua rất ham mê câu cá, và lúc nào cũng giắt sẵn một hai cái lưỡi câu trong túi. Ngài vội vã lấy ra một cái, Hoàng Hậu bèn tháo thắt lưng của mình đưa cho chồng làm dây câu. Lưỡi câu vừa chạm mặt nước đã giật được một con cá to. Nó đã trở thành một bữa ăn thịnh soạn cho cả gia đình—và quả thực họ đang rất cần, bởi từ lúc chạy trốn đến giờ, họ chẳng tìm được gì ngoài vài quả dại và rễ cây lót dạ. |
| They thought that for the present they could not do better than stay in this delightful place, and the King set to work, and soon built a bower of branches to shelter them; and when it was finished the Queen was so charmed with it that she declared nothing was lacking to complete her happiness but a flock of sheep, which she and the little Prince might tend while the King fished. | Họ nghĩ rằng, trước mắt cứ ở lại nơi diễm lệ này là tốt nhất. Đức Vua bắt tay vào việc và chẳng mấy chốc đã dựng xong một túp lều bằng cành cây để họ trú ngụ. Khi lều hoàn tất, Hoàng hậu vui mừng khôn xiết, bà nói rằng để có được niềm hạnh phúc trọn vẹn, bà chỉ cần thêm một đàn cừu, để bà và tiểu Hoàng tử có thể chăn dắt trong khi Đức Vua đi câu. |
| They soon found that the fish were not only abundant and easily caught, but also very beautiful, with glittering scales of every imaginable hue; and before long the King discovered that he could teach them to talk and whistle better than any parrot. | Họ nhanh chóng nhận ra rằng, cá ở dòng suối này không chỉ nhiều và dễ câu mà còn rất đẹp, với những lớp vảy lấp lánh đủ mọi màu sắc có thể tưởng tượng; và chẳng bao lâu sau, Đức Vua còn phát hiện ra mình có thể dạy chúng nói và huýt sáo còn hay hơn cả vẹt. |
| Then he determined to carry some to the nearest town and try to sell them; and as no one had ever before seen any like them the people flocked about him eagerly and bought all he had caught, so that presently not a house in the city was considered complete without a crystal bowl full of fish, and the King‘s customers were very particular about having them to match the rest of the furniture, and gave him a vast amount of trouble in choosing them. | Thế rồi, ngài quyết định mang một ít ra thành phố gần nhất để bán thử. Vì chưa ai từng thấy những con cá kỳ diệu như vậy, nên dân chúng nô nức vây quanh ngài và mua hết sạch. Chẳng mấy chốc, trong thành phố, không một ngôi nhà nào được xem là hoàn thiện nếu thiếu một chậu pha lê đựng đầy cá. Khách hàng của Đức Vua còn rất cầu kỳ trong việc chọn màu cá cho hợp với đồ nội thất trong nhà, khiến ngài phải mất không ít công sức lựa chọn. |
| However, the money he obtained in this way enabled him to buy the Queen her flock of sheep, as well as many of the other things which go to make life pleasant, so that they never once regretted their lost kingdom. | Tuy nhiên, số tiền kiếm được giúp ngài mua cho Hoàng Hậu đàn cừu mà bà hằng mong ước, cùng nhiều thứ khác khiến cuộc sống thêm phần dễ chịu. Bởi thế, họ chưa một lần nuối tiếc vương quốc đã mất. |
| Now it happened that the Fairy of the Beech-Woods lived in the lovely valley to which chance had led the poor fugitives, and it was she who had, in pity for their forlorn condition, sent the King such good luck to his fishing, and generally taken them under her protection. | Chuyện là, Bà Tiên Rừng Sồi sống trong thung lũng diệu kỳ nơi hai kẻ khốn cùng tìm đến. Chính bà, vì động lòng trắc ẩn trước hoàn cảnh của họ, đã phù phép cho Đức Vua câu được những mẻ cá may mắn và âm thầm che chở cho họ. |
| This she was all the more inclined to do as she loved children, and little Prince Featherhead, who never cried and grew prettier day by day, quite won her heart. | Bà vốn rất yêu trẻ con, nên càng có thêm lý do để làm vậy. Tiểu Hoàng tử Lông Vũ chẳng bao giờ khóc quấy và ngày càng kháu khỉnh đã chiếm trọn trái tim bà. |
| She made the acquaintance of the King and the Queen without at first letting them know that she was a fairy, and they soon took a great fancy to her, and even trusted her with the precious Prince, whom she carried off to her palace, where she regaled him with cakes and tarts and every other good thing. | Ban đầu, bà làm quen với Đức Vua và Hoàng Hậu mà không cho họ biết mình là tiên. Chẳng mấy chốc họ đã rất quý mến bà, thậm chí còn tin tưởng giao cả Hoàng tử quý báu cho bà. Bà thường đưa cậu bé về lâu đài của mình, đãi cậu nào bánh ngọt, nào bánh nướng, và đủ mọi món ngon khác. |
| This was the way she chose of making him fond of her; but afterwards, as he grew older, she spared no pains in educating and training him as a prince should be trained. | Bà chọn cách đó để cậu bé yêu mến mình; nhưng sau này, khi Hoàng tử lớn hơn, bà đã không tiếc công sức dạy dỗ và rèn giũa cậu như một vị hoàng tử thực thụ. |
| But unfortunately, in spite of all her care, he grew so vain and frivolous that he quitted his peaceful country life in disgust, and rushed eagerly after all the foolish gaieties of the neighbouring town, where his handsome face and charming manners speedily made him popular. | Nhưng chẳng may, dù bà hết lòng chăm sóc, Hoàng tử lại trở nên phù phiếm và hời hợt. Cậu chán ghét cuộc sống đồng quê yên ả và lao vào những cuộc vui phù hoa ở thành phố lân cận, nơi vẻ ngoài điển trai cùng cử chỉ lịch thiệp đã nhanh chóng khiến cậu nổi tiếng. |
| The King and Queen deeply regretted this alteration in their son, but did not know how to mend matters, since the good old Fairy had made him so self-willed. | Đức Vua và Hoàng Hậu vô cùng buồn lòng vì sự thay đổi của con trai, nhưng chẳng biết làm sao, bởi Bà Tiên nhân hậu đã quá nuông chiều khiến cậu trở nên ương bướng. |
| Just at this time the Fairy of the Beech-Woods received a visit from an old friend of hers called Saradine, who rushed into her house so breathless with rage that she could hardly speak. | Đúng lúc ấy, Bà Tiên Rừng Sồi có một người bạn cũ tên là Saradine đến thăm. Bà này xông vào nhà, vừa giận vừa thở hổn hển đến nỗi nói không ra lời. |
| ‘Dear, dear! what is the matter?’ said the Fairy of the Beech-Woods soothingly. | “Trời đất ơi! Có chuyện gì vậy?” Bà Tiên Rừng Sồi nhỏ nhẹ hỏi. |
| ‘The matter!’ cried Saradine. | “Chuyện gì ư!” Saradine la lên. |
| ‘You shall soon hear all about it. You know that, not content with endowing Celandine, Princess of the Summer Islands, with everything she could desire to make her charming, I actually took the trouble to bring her up myself; and now what does she do but come to me with more coaxings and caresses than usual to beg a favour. | “Rồi bà sẽ nghe rõ đây. Bà biết đấy, tôi không chỉ ban cho Celandine, Công chúa xứ Quần đảo Mùa Hạ, tất cả mọi thứ có thể để khiến cô ta trở nên quyến rũ, mà còn đích thân nuôi nấng cô ta. Thế mà giờ đây, cô ta đến chỗ tôi, ngọt ngào và nũng nịu hơn bao giờ hết để xin một ân huệ. |
| And what do you suppose this favour turns out to be—when I have been cajoled into promising to grant it? | Và bà có đoán được ân huệ đó là gì không—sau khi ta đã bị nó khéo phỉnh nịnh đến mức lỡ hứa ban điều đó? |
| Nothing more nor less than a request that I will take back all my gifts—”since,” says my young madam, “if I have the good fortune to please you, how am I to know that it is really I, myself? And that’s how it will be all my life long, whenever I meet anybody. You see what a weariness my life will be to me under these circumstances, and yet I assure you I am not ungrateful to you for all your kindness!” | Chẳng phải gì khác ngoài lời thỉnh cầu tôi hãy thu lại tất cả những món quà đã tặng!—‘Vì,’ quý cô của tôi nói, ‘nếu con có may mắn làm vui lòng bà, làm sao con biết đó thực sự là do bản thân con? Và cả đời con cũng sẽ như thế, mỗi khi gặp bất kỳ ai. Bà thấy đấy, trong hoàn cảnh này cuộc sống của con sẽ mệt mỏi biết bao, dù con quả quyết không hề vô ơn với lòng tốt của bà!’ |
| I did all I could,’ continued Saradine, ‘to make her think better of it, but in vain; so after going through the usual ceremony for taking back my gifts, I’m come to you for a little peace and quietness. | Tôi đã làm mọi cách,” Saradine tiếp tục, “để cô ta nghĩ lại, nhưng vô ích; vậy là sau khi làm nghi thức thu hồi phép thuật, tôi đến đây với bà để tìm chút bình yên. |
| But, after all, I have not taken anything of consequence from this provoking Celandine. | Mà xét cho cùng, tôi cũng chẳng lấy lại thứ gì quan trọng của con bé Celandine ngỗ ngược ấy. |
| Nature had already made her so pretty, and given her such a ready wit of her own, that she will do perfectly well without me. | Tự nhiên đã ban cho nó vẻ đẹp và trí tuệ sắc sảo, nên không có tôi, nó vẫn sống tốt thôi. |
| However, I thought she deserved a little lesson, so to begin with I have whisked her off into the desert, and there left her!’ | Tuy nhiên, tôi nghĩ nó đáng nhận một bài học nhỏ, thế nên để bắt đầu, tôi đã quẳng nó vào một sa mạc rồi bỏ mặc ở đó!” |
| ‘What! all alone, and without any means of existence?’ cried the kind-hearted old Fairy. ‘You had better hand her over to me. | “Cái gì! Một mình, không một phương tiện sinh tồn ư?” Bà Tiên tốt bụng kêu lên. “Vậy bà hãy giao con bé cho tôi đi. |
| I don’t think so very badly of her after all. | Suy cho cùng, tôi không nghĩ nó tệ đến thế. |
| I’ll just cure her vanity by making her love someone better than herself. | Tôi sẽ chữa tính tự phụ của con bé bằng cách khiến nó yêu một ai đó hơn cả bản thân mình. |
| Really, when I come to consider of it, I declare the little minx has shown more spirit and originality in the matter than one expects of a princess.’ | Thật lòng mà nói, khi nghĩ lại, tôi thấy con bé ranh mãnh này đã thể hiện lòng can đảm và cá tính hơn người ta vẫn tưởng ở một nàng công chúa.” |
| Saradine willingly consented to this arrangement, and the old Fairy’s first care was to smooth away all the difficulties which surrounded the Princess, and lead her by the mossy path overhung with trees to the bower of the King and Queen, who still pursued their peaceful life in the valley. | Saradine vui vẻ đồng ý. Việc đầu tiên Bà Tiên làm là dẹp đi mọi khó khăn quanh Công chúa và dẫn nàng theo một con đường mòn phủ rêu, rợp bóng cây, đến túp lều của Đức Vua và Hoàng Hậu, những người vẫn đang sống cuộc đời bình dị trong thung lũng. |
| They were immensely surprised at her appearance, but her charming face, and the deplorably ragged condition to which the thorns and briers had reduced her once elegant attire, speedily won their compassion; they recognised her as a companion in misfortune, and the Queen welcomed her heartily, and begged her to share their simple repast. | Họ vô cùng kinh ngạc trước sự xuất hiện của nàng, nhưng gương mặt kiều diễm cùng bộ trang phục tao nhã một thời giờ đã tả tơi vì gai góc nhanh chóng khiến họ động lòng thương. Họ nhận ra nàng cũng là một người đồng cảnh ngộ, và Hoàng Hậu niềm nở chào đón, mời nàng cùng dùng bữa ăn đơn sơ. |
| Celandine gracefully accepted their hospitality, and soon told them what had happened to her. | Công chúa Tường Vi duyên dáng nhận lời, rồi kể cho họ nghe chuyện đã xảy ra với mình. |
| The King was charmed with her spirit, while the Queen thought she had indeed been daring thus to go against the Fairy’s wishes. | Đức Vua ngưỡng mộ lòng can đảm của nàng, trong khi Hoàng Hậu lại nghĩ rằng nàng thật quá liều lĩnh khi dám làm trái ý một bà tiên. |
| ‘Since it has ended in my meeting you,’ said the Princess, ‘I cannot regret the step I have taken, and if you will let me stay with you, I shall be perfectly happy.’ | “Vì việc này đã giúp con được gặp hai người,” Công chúa nói, “nên con không hề hối hận về quyết định của mình. Nếu hai người cho phép con ở lại, con sẽ vô cùng hạnh phúc.” |
| The King and Queen were only too delighted to have this charming Princess to supply the place of Prince Featherhead, whom they saw but seldom, since the Fairy had provided him with a palace in the neighbouring town, where he lived in the greatest luxury, and did nothing but amuse himself from morning to night. | Đức Vua và Hoàng Hậu vui mừng khôn xiết khi có nàng công chúa yêu kiều này ở bên, thay thế cho Hoàng tử Lông Vũ, người mà họ ít khi gặp mặt. Kể từ khi Bà Tiên xây cho cậu một cung điện ở thành phố, cậu chỉ sống trong xa hoa và vui chơi suốt ngày đêm. |
| So Celandine stayed, and helped the Queen to keep house, and very soon they loved her dearly. | Thế là Tường Vi ở lại, giúp Hoàng Hậu quán xuyến nhà cửa, và chẳng bao lâu, họ đã yêu thương nàng như con ruột. |
| When the Fairy of the Beech-Woods came to them, they presented the Princess to her, and told her story, little thinking that the Fairy knew more about Celandine than they did. | Khi Bà Tiên Rừng Sồi đến thăm, họ giới thiệu Công chúa với bà và kể lại câu chuyện của nàng, không hề hay biết rằng Bà Tiên còn biết về Tường Vi nhiều hơn họ. |
| The old Fairy was equally delighted with her, and often invited her to visit her Leafy Palace, which was the most enchanting place that could be imagined, and full of treasures. | Bà Tiên cũng rất yêu quý nàng và thường mời nàng đến thăm Diệp Cung của bà, một nơi huyền ảo không thể tưởng tượng nổi, và chứa đầy châu báu. |
| Often she would say to the Princess, when showing her some wonderful thing: ‘This will do for a wedding gift some day.’ | Nhiều lần, khi cho Công chúa xem một vật báu nào đó, bà lại nói: “Cái này để dành làm quà cưới một ngày nào đó.” |
| And Celandine could not help thinking that it was to her that the Fairy meant to give the two blue wax-torches which burned without ever getting smaller, or the diamond from which more diamonds were continually growing, or the boat that sailed under water, or whatever beautiful or wonderful thing they might happen to be looking at. | Và Tường Vi không thể không nghĩ rằng chính mình là người mà Bà Tiên định tặng cặp nến sáp xanh cháy mãi không tàn, hay viên kim cương có thể tự sinh ra kim cương, hay chiếc thuyền đi được dưới nước, hay bất cứ vật gì đẹp đẽ, kỳ diệu mà họ đang ngắm nhìn. |
| It is true that she never said so positively, but she certainly allowed the Princess to believe it, because she thought a little disappointment would be good for her. | Thật ra, bà chưa bao giờ nói thẳng, nhưng bà cố ý để Công chúa tin như vậy, bởi bà nghĩ một chút thất vọng sẽ tốt cho nàng. |
| But the person she really relied upon for curing Celandine of her vanity was Prince Featherhead. | Nhưng người mà bà thực sự tin tưởng sẽ chữa được tính tự phụ của Tường Vi chính là Hoàng tử Lông Vũ. |
| The old Fairy was not at all pleased with the way he had been going on for some time, but her heart was so soft towards him that she was unwilling to take him away from the pleasures he loved, except by offering him something better, which is not the most effectual mode of correction, though it is without doubt the most agreeable. | Bà Tiên vốn chẳng hài lòng với cách sống của cậu dạo gần đây, nhưng vì quá yêu thương nên bà không nỡ tước đi những thú vui của cậu. Thay vào đó, bà muốn dùng một điều tốt đẹp hơn để lôi kéo cậu về, dù đó không phải là cách uốn nắn hiệu quả nhất, nhưng chắc chắn là cách dễ chịu nhất. |
| However, she did not even hint to the Princess that Featherhead was anything but absolutely perfect, and talked of him so much that when at last she announced that he was coming to visit her, Celandine made up her mind that this delightful Prince would be certain to fall in love with her at once, and was quite pleased at the idea. | Tuy vậy, bà không hề hé nửa lời với Công chúa rằng Lông Vũ là một người không hoàn hảo. Ngược lại, bà nói về cậu nhiều đến nỗi, khi bà thông báo rằng cậu sắp đến thăm, Tường Vi đã đinh ninh rằng chàng Hoàng tử tuyệt vời này chắc chắn sẽ phải lòng mình ngay lập tức, và nàng khá hài lòng với ý nghĩ đó. |
| The old Fairy thought so too, but as this was not at all what she wished, she took care to throw such an enchantment over the Princess that she appeared to Featherhead quite ugly and awkward, though to every one else she looked just as usual. | Bà Tiên cũng nghĩ vậy, nhưng vì đây hoàn toàn không phải điều bà mong muốn, bà bèn yểm một bùa phép lên Công chúa. Phép thuật này khiến trong mắt Lông Vũ, nàng trở nên xấu xí và vụng về, dù với những người khác nàng vẫn xinh đẹp như thường. |
| So when he arrived at the Leafy Palace, more handsome and fascinating even than ever she had been led to expect, he hardly so much as glanced at the Princess, but bestowed all his attention upon the old Fairy, to whom he seemed to have a hundred things to say. | Thế là, khi Hoàng tử đến Diệp Cung, còn điển trai và quyến rũ hơn cả những gì nàng tưởng tượng, cậu hầu như không liếc nhìn Công chúa lấy một lần mà chỉ chăm chú nói chuyện với Bà Tiên, như thể có cả trăm điều muốn thưa. |
| The Princess was immensely astonished at his indifference, and put on a cold and offended air, which, however, he did not seem to observe. | Công chúa kinh ngạc tột độ trước thái độ thờ ơ của cậu, bèn làm ra vẻ lạnh lùng và phật ý, nhưng dường như cậu chẳng hề để tâm. |
| Then as a last resource she exerted all her wit and gaiety to amuse him, but with no better success, for he was of an age to be more attracted by beauty than by anything else, and though he responded politely enough, it was evident that his thoughts were elsewhere. | Cuối cùng, nàng đành dùng hết trí thông minh và sự hoạt bát của mình để chọc vui cậu, nhưng cũng chẳng khá hơn. Ở tuổi của cậu, sắc đẹp có sức hút hơn mọi thứ khác, và dù cậu cũng lịch sự đáp lời, rõ ràng tâm trí cậu đang để ở nơi nào khác. |
| Celandine was deeply mortified, since for her part the Prince pleased her very well, and for the first time she bitterly regretted the fairy gifts she had been anxious to get rid of. | Tường Vi cảm thấy bị tổn thương sâu sắc, vì về phần mình, nàng rất vừa ý với Hoàng tử, và đây là lần đầu tiên nàng cay đắng hối hận vì đã vứt bỏ những món quà của bà tiên. |
| Prince Featherhead was almost equally puzzled, for he had heard nothing from the King and Queen but the praises of this charming Princess, and the fact that they had spoken of her as so very beautiful only confirmed his opinion that people who live in the country have no taste. | Hoàng tử Lông Vũ cũng bối rối không kém. Cậu đã nghe Đức Vua và Hoàng Hậu hết lời ca ngợi nàng công chúa yêu kiều này. Việc họ miêu tả nàng đẹp đến thế chỉ càng củng cố thêm suy nghĩ của cậu rằng những người sống ở nông thôn quả là không có gu thẩm mỹ. |
| He talked to them of his charming acquaintances in the town, the beauties he had admired, did admire, or thought he was going to admire, until Celandine, who heard it all, was ready to cry with vexation. | Cậu thao thao bất tuyệt về những người quen diễm lệ ở thành phố, những nhan sắc cậu đã ngưỡng mộ, đang ngưỡng mộ, hoặc nghĩ rằng mình sắp ngưỡng mộ, khiến Tường Vi, người phải nghe tất cả, chỉ muốn bật khóc vì uất ức. |
| The Fairy too was quite shocked at his conceit, and hit upon a plan for curing him of it. | Bà Tiên cũng kinh ngạc trước tính tự mãn của cậu và bèn nghĩ ra một kế để chữa trị. |
| She sent to him by an unknown messenger a portrait of Princess Celandine as she really was, with this inscription: ‘All this beauty and sweetness, with a loving heart and a great kingdom, might have been yours but for your well-known fickleness.‘ | Bà cho một sứ giả vô danh gửi đến cậu một bức chân dung của Công chúa Tường Vi với vẻ đẹp thực sự, kèm theo dòng chữ: “Tất cả vẻ đẹp kiều diễm này, cùng một trái tim nồng hậu và cả một vương quốc bao la, đáng lẽ đã thuộc về chàng, nếu không phải vì tính cả thèm chóng chán khét tiếng của chàng.” |
| This message made a great impression upon the Prince, but not so much as the portrait. | Thông điệp này gây ấn tượng mạnh với Hoàng tử, nhưng không bằng bức chân dung. |
| He positively could not tear his eyes away from it, and exclaimed aloud that never, never had he seen anything so lovely and so graceful. | Cậu thực sự không thể rời mắt khỏi nó, và thốt lên rằng chưa bao giờ, chưa bao giờ cậu thấy ai xinh đẹp và duyên dáng đến thế. |
| Then he began to think that it was too absurd that he, the fascinating Featherhead, should fall in love with a portrait; and, to drive away the recollections of its haunting eyes, he rushed back to the town; but somehow everything seemed changed. | Rồi cậu bắt đầu nghĩ rằng thật nực cười khi mình, Lông Vũ quyến rũ, lại đi phải lòng một bức chân dung. Để xua đi hình ảnh đôi mắt ám ảnh ấy, cậu vội quay lại thành phố; nhưng không hiểu sao, mọi thứ dường như đã thay đổi. |
| The beauties no longer pleased him, their witty speeches had ceased to amuse; and indeed, for their parts, they found the Prince far less amiable than of yore, and were not sorry when he declared that, after all, a country life suited him best, and went back to the Leafy Palace. | Những người đẹp không còn làm cậu rung động, những lời nói dí dỏm của họ không còn khiến cậu vui. Về phần họ, họ cũng thấy Hoàng tử chẳng còn đáng mến như xưa, và cũng chẳng buồn khi cậu tuyên bố rằng, sau tất cả, cuộc sống đồng quê hợp với mình nhất, rồi quay về Diệp Cung. |
| Meanwhile, the Princess Celandine had been finding the time pass but slowly with the King and Queen, and was only too pleased when Featherhead reappeared. | Trong khi đó, Công chúa Tường Vi cảm thấy thời gian bên cạnh Đức Vua và Hoàng Hậu trôi đi thật chậm chạp, và vô cùng vui mừng khi Lông Vũ trở lại. |
| She at once noticed the change in him, and was deeply curious to find the reason of it. | Nàng ngay lập tức nhận ra sự thay đổi ở cậu, và vô cùng tò mò muốn biết nguyên do. |
| Far from avoiding her, he now sought her company and seemed to take pleasure in talking to her, and yet the Princess did not for a moment flatter herself with the idea that he was in love with her, though it did not take her long to decide that he certainly loved someone. | Khác với trước đây, cậu không còn né tránh nàng mà tìm đến bầu bạn, và dường như rất thích trò chuyện với nàng. Dù vậy, Công chúa không một giây phút nào ảo tưởng rằng cậu đã yêu mình, nhưng nàng cũng không mất nhiều thời gian để nhận ra rằng cậu chắc chắn đang yêu một ai đó. |
| But one day the Princess, wandering sadly by the river, spied Prince Featherhead fast asleep in the shade of a tree, and stole nearer to enjoy the delight of gazing at his dear face unobserved. | Một ngày nọ, khi đang buồn bã dạo bước bên bờ sông, Công chúa bắt gặp Hoàng tử Lông Vũ đang say ngủ dưới bóng cây. Nàng rón rén lại gần để thỏa thích ngắm nhìn gương mặt thân thương của chàng mà không bị phát hiện. |
| Judge of her astonishment when she saw that he was holding in his hand a portrait of herself! | Hãy tưởng tượng nàng đã kinh ngạc đến mức nào khi thấy chàng đang cầm trong tay một bức chân dung của chính mình! |
| In vain did she puzzle over the apparent contradictoriness of his behaviour. | Nàng vắt óc suy nghĩ mà không sao hiểu nổi hành động mâu thuẫn của chàng. |
| Why did he cherish her portrait while he was so fatally indifferent to herself? | Tại sao cậu trân trọng bức chân dung của nàng nhưng lại thờ ơ đến chết người với chính nàng? |
| At last she found an opportunity of asking him the name of the Princess whose picture he carried about with him always. | Cuối cùng, nàng tìm được cơ hội để hỏi tên của vị công chúa trong bức tranh mà chàng luôn mang theo bên mình. |
| ‘Alas! how can I tell you?’ replied he. | “Than ôi! Làm sao ta có thể nói cho nàng biết?” chàng đáp. |
| ‘Why should you not?’ said the Princess timidly. ‘Surely there is nothing to prevent you.’ | “Tại sao chàng không thể?” Công chúa rụt rè hỏi. “Chắc chắn không có gì ngăn cản chàng cả.” |
| ‘Nothing to prevent me!’ repeated he, ‘when my utmost efforts have failed to discover the lovely original. Should I be so sad if I could but find her? But I do not even know her name.’ | “Không có gì ngăn cản ta ư!” chàng lặp lại, “khi mọi nỗ lực của ta để tìm ra người đẹp trong tranh đều thất bại. Liệu ta có buồn thế này không nếu ta có thể tìm thấy nàng ấy? Nhưng ta thậm chí còn chẳng biết tên nàng.” |
| More surprised than ever, the Princess asked to be allowed to see the portrait, and after examining it for a few minutes returned it, remarking shyly that at least the original had every cause to be satisfied with it. | Ngạc nhiên hơn bao giờ hết, Công chúa xin được xem bức chân dung. Sau khi ngắm nghía vài phút, nàng trả lại, bẽn lẽn nhận xét rằng ít nhất thì người trong tranh cũng có lý do để hài lòng về nó. |
| ‘That means that you consider it flattered,’ said the Prince severely. ‘Really, Celandine, I thought better of you, and should have expected you to be above such contemptible jealousy. But all women are alike!’ | “Ý nàng là bức tranh được tô vẽ quá lời,” Hoàng tử nói một cách nghiêm khắc. “Thật vậy, Tường Vi, ta đã nghĩ tốt về nàng hơn. Ta đã cho rằng nàng sẽ không có tính ghen tuông đáng khinh như thế. Nhưng đàn bà ai cũng giống ai cả!” |
| ‘Indeed, I meant only that it was a good likeness,’ said the Princess meekly. | “Không, ý thiếp chỉ là tranh vẽ rất giống,” Công chúa hiền lành nói. |
| ‘Then you know the original,’ cried the Prince, throwing himself on his knees beside her. ‘Pray tell me at once who it is, and don’t keep me in suspense!’ | “Vậy là nàng biết người trong tranh!” Hoàng tử kêu lên, quỳ xuống bên cạnh nàng. “Xin nàng hãy nói cho ta biết đó là ai ngay đi, đừng bắt ta phải chờ đợi nữa!” |
| ‘Oh! don’t you see that it is meant for me?’ cried Celandine. | “Ôi! Chàng không thấy rằng đó chính là thiếp sao?” Tường Vi thốt lên. |
| The Prince sprang to his feet, hardly able to refrain from telling her that she must be blinded by vanity to suppose she resembled the lovely portrait even in the slightest degree; and after gazing at her for an instant with icy surprise, turned and left her without another word, and in a few hours quitted the Leafy Palace altogether. | Hoàng tử bật dậy, gần như không kìm được việc nói với nàng rằng hẳn nàng đã bị sự tự mãn làm cho mờ mắt mới có thể cho rằng mình giống với bức chân dung xinh đẹp kia dù chỉ một chút. Sau khi nhìn nàng một thoáng với vẻ ngạc nhiên lạnh như băng, chàng quay đi không nói thêm một lời nào nữa. Vài giờ sau, chàng rời khỏi Diệp Cung. |
| Part 2 end | phần cuối |
| Now the Princess was indeed unhappy, and could no longer bear to stay in a place where she had been so cruelly disdained. | Giờ đây, Công chúa thực sự đau khổ. Nàng không thể nào ở lại một nơi đã rẻ rúng mình một cách tàn nhẫn như vậy. |
| So, without even bidding farewell to the King and Queen, she left the valley behind her, and wandered sadly away, not caring whither. | Thế là, nàng chẳng từ biệt Đức Vua và Hoàng Hậu, lặng lẽ rời khỏi thung lũng. Nàng lang thang đi, chẳng buồn biết mình đi về đâu. |
| After walking until she was weary, she saw before her a tiny house, and turned her slow steps towards it. | Sau khi lê bước đến mỏi mệt, nàng thấy phía trước một căn nhà nhỏ xíu, liền chậm rãi tiến lại. |
| The nearer she approached the more miserable it appeared, and at length she saw a little old woman sitting upon the door-step, who said grimly: ‘Here comes one of these fine beggars who are too idle to do anything but run about the country!’ | Càng đến gần, căn nhà trông càng tồi tàn, và cuối cùng, nàng thấy một bà lão ngồi bên thềm cửa, cất giọng cau có: “Lại một kẻ ăn xin diêm dúa đây mà, lười biếng đến mức chỉ biết rảo quanh khắp xứ!” |
| ‘Alas! madam,’ said Celandine, with tears in her pretty eyes, ‘a sad fate forces me to ask you for shelter.’ | “Than ôi, thưa bà,” Tường Vi nói, đôi mắt đẹp ngấn lệ, “một số phận nghiệt ngã đã buộc con phải đến xin bà một nơi trú ngụ.” |
| ‘Didn’t I tell you what it would be?’ growled the old hag. ‘From shelter we shall proceed to demand supper, and from supper money to take us on our way. | “Ta đã chẳng nói là thế hay sao?” mụ già cằn nhằn. “Từ trú ngụ rồi sẽ đến xin bữa tối, từ bữa tối rồi sẽ xin tiền lộ phí. |
| Upon my word, if I could be sure of finding some one every day whose head was as soft as his heart, I wouldn’t wish for a more agreeable life myself! | Thật tình, nếu ngày nào ta cũng gặp được một kẻ bụng dạ mềm như tim, thì ta cũng chẳng mong có cuộc sống nào dễ chịu hơn! |
| But I have worked hard to build my house and secure a morsel to eat, and I suppose you think that I am to give away everything to the first passer-by who chooses to ask for it. | Nhưng ta đã vất vả xây nhà, kiếm miếng ăn, lẽ nào nhà ngươi nghĩ ta sẽ đem cho hết bất cứ ai đi qua muốn xin xỏ? |
| Not at all! I wager that a fine lady like you has more money than I have. I must search her, and see if it is not so,’ she added, hobbling towards Celandine with the aid of her stick. | Không đời nào! Ta cá là một tiểu thư diêm dúa như ngươi còn nhiều tiền hơn ta. Ta phải khám người xem có đúng vậy không,” mụ nói thêm rồi chống gậy cà nhắc tiến về phía Tường Vi. |
| ‘Alas! madam,’ replied the Princess, ‘I only wish I had. I would give it to you with all the pleasure in life.’ | “Than ôi, thưa bà,” Công chúa đáp, “con chỉ ước mình có tiền thôi. Con sẽ biếu bà với tất cả niềm vui trên đời này.” |
| ‘But you are very smartly dressed for the kind of life you lead,’ continued the old woman. | “Nhưng ngươi ăn mặc bảnh bao quá so với cái đời sống mà ngươi đang sống đấy,” mụ già nói tiếp. |
| ‘What!’ cried the Princess, ‘do you think I am come to beg of you?’ | “Sao ạ?” Công chúa kêu lên, “bà nghĩ con đến đây để ăn xin sao?” |
| ‘I don’t know about that,’ answered she; ‘but at any rate you don’t seem to have come to bring me anything. But what is it that you do want? Shelter? Well, that does not cost much; but after that comes supper, and that I can’t hear of. Oh dear no! Why, at your age one is always ready to eat; and now you have been walking, and I suppose you are ravenous?’ | “Chuyện đó thì ta không biết,” mụ trả lời, “nhưng ít ra ngươi cũng chẳng có vẻ gì là mang đến cho ta thứ gì. Nhưng ngươi muốn gì nào? Chỗ ở? Chà, cái đó thì không tốn kém; nhưng sau đó là bữa tối, và chuyện đó thì ta không nghe được đâu. Ôi không! Cái tuổi của ngươi thì lúc nào cũng ăn như rồng cuốn, lại còn đi bộ cả buổi, chắc ngươi đói lắm rồi phải không?” |
| ‘Indeed no, madam,’ answered the poor Princess, ‘I am too sad to be hungry.’ | “Không đâu ạ,” nàng Công chúa đáng thương đáp, “con buồn quá nên không thấy đói.” |
| ‘Oh, well! if you will promise to go on being sad, you may stay for the night,’ said the old woman mockingly. | “Ồ, được thôi! Nếu ngươi hứa sẽ cứ tiếp tục buồn, thì ngươi có thể ở lại đêm nay,” bà lão mỉa mai. |
| Thereupon she made the Princess sit down beside her, and began fingering her silken robe, while she muttered ‘Lace on top, lace underneath! This must have cost you a pretty penny! It would have been better to save enough to feed yourself, and not come begging to those who want all they have for themselves. Pray, what may you have paid for these fine clothes?’ | Rồi mụ bắt Công chúa ngồi xuống cạnh mình, vừa mân mê chiếc áo lụa của nàng, vừa lẩm bẩm, “Ren trên ren dưới! Chắc phải tốn bộn tiền! Đáng lẽ phải để dành tiền mà nuôi thân, chứ không phải đi ăn xin những người đến cái mình có còn muốn giữ lại cho riêng mình. Này, ngươi trả bao nhiêu cho bộ quần áo lộng lẫy này thế?” |
| ‘Alas! madam,’ answered the Princess, ‘I did not buy them, and I know nothing about money.’ | “Than ôi, thưa bà,” Công chúa đáp, “con không mua chúng, và con chẳng biết gì về tiền bạc cả.” |
| ‘What do you know, if I may ask?’ said the old dame. | “Thế ngươi biết cái gì, nếu ta có thể hỏi?” mụ già nói. |
| ‘Not much; but indeed I am very unhappy,’ cried Celandine, bursting into tears, ‘and if my services are any good to you—’ | “Chẳng nhiều nhặn gì đâu ạ; nhưng thật lòng con rất bất hạnh,” Tường Vi nức nở, “và nếu sự phục vụ của con có ích gì cho bà—” |
| ‘Services!’ interrupted the hag crossly. ‘One has to pay for services, and I am not above doing my own work.’ | “Phục vụ!” mụ già gắt gỏng ngắt lời. “Phục vụ thì phải trả tiền, mà ta thì chẳng ngại gì việc tự làm.” |
| ‘Madam, I will serve you for nothing,’ said the poor Princess, whose spirits were sinking lower and lower. ‘I will do anything you please; all I wish is to live quietly in this lonely spot.’ | “Thưa bà, con sẽ phục vụ bà mà không cần trả công,” nàng Công chúa tội nghiệp nói, lòng ngày càng trĩu nặng. “Con sẽ làm bất cứ điều gì bà muốn; con chỉ ước được sống yên tĩnh ở nơi hẻo lánh này.” |
| ‘Oh! I know you are only trying to take me in,’ answered she; ‘and if I do let you serve me, is it fitting that you should be so much better dressed I am? If I keep you, will you give me your clothes and wear some that I will provide you with? It is true that I am getting old and may want someone to take care of me some day.’ | “Ồ! Ta biết ngươi chỉ đang cố lừa ta thôi,” mụ đáp, “và nếu ta để ngươi phục vụ ta, liệu có hợp lẽ khi ngươi ăn mặc sang trọng hơn ta không? Nếu ta giữ ngươi lại, ngươi có đưa quần áo của ngươi cho ta rồi mặc đồ ta đưa không? Mà cũng phải, ta già rồi, rồi sẽ có ngày cần người chăm sóc.” |
| ‘Oh! for pity’s sake, do what you please with my clothes,’ cried poor Celandine miserably. | “Ôi! Vì lòng thương, xin bà cứ làm bất cứ điều gì với quần áo của con,” Tường Vi khốn khổ kêu lên. |
| And the old woman hobbled off with great alacrity, and fetched a little bundle containing a wretched dress, such as the Princess had never even seen before, and nimbly skipped round, helping her to put it on instead of her own rich robe, with many exclamations of: ‘Saints!—what a magnificent lining! And the width of it! It will make me four dresses at least. Why, child, I wonder you could walk under such a weight, and certainly in my house you would not have had room to turn round.’ | Bà lão nhanh nhẹn cà nhắc đi lấy một bọc nhỏ chứa một bộ váy rách nát mà Công chúa chưa từng thấy bao giờ. Mụ nhanh nhảu giúp nàng thay bộ áo sang trọng ra, luôn miệng cảm thán: “Thánh thần ơi!—lớp lót mới lộng lẫy làm sao! Lại còn rộng nữa! May được ít nhất bốn cái váy cho ta. Này cô bé, ta tự hỏi làm sao ngươi đi nổi dưới sức nặng này, và chắc chắn là trong nhà ta ngươi sẽ chẳng có chỗ mà xoay người.” |
| So saying, she folded up the robe, and put it by with great care, while she remarked to Celandine: ‘That dress of mine certainly suits you to a marvel; be sure you take great care of it.’ | Nói rồi, mụ gấp chiếc áo lại, cất đi cẩn thận, rồi quay sang bảo Tường Vi: “Cái váy của ta hợp với ngươi một cách lạ kỳ; nhớ giữ gìn cho cẩn thận đấy.” |
| When supper-time came she went into the house, declining all the Princess’s offers of assistance, and shortly afterwards brought out a very small dish, saying: ‘Now let us sup.’ | Đến giờ ăn tối, mụ đi vào nhà, từ chối mọi lời giúp đỡ của Công chúa. Một lát sau, mụ bưng ra một cái đĩa rất nhỏ, nói: “Giờ thì ăn tối nào.” |
| Whereupon she handed Celandine a small piece of black bread and uncovered the dish, which contained two dried plums. | Mụ đưa cho Tường Vi một mẩu bánh mì đen nhỏ rồi mở nắp đĩa ra, trong đó có hai quả mận khô. |
| ‘We will have one between us,’ continued the old dame; ‘and as you are the visitor, you shall have the half which contains the stone; but be very careful that you don’t swallow it, for I keep them against the winter, and you have no idea what a good fire they make. Now, you take my advice—which won’t cost you anything—and remember that it is always more economical to buy fruit with stones on this account.’ | “Ta với ngươi sẽ ăn chung một quả,” mụ già nói tiếp, “và vì ngươi là khách, ngươi sẽ được nửa có hột; nhưng nhớ cẩn thận đừng nuốt phải nó, vì ta để dành hột cho mùa đông, ngươi không biết chúng cháy tốt thế nào đâu. Giờ thì nghe lời khuyên của ta đi—sẽ không tốn của ngươi đồng nào đâu—và nhớ rằng mua quả có hột thì lúc nào cũng tiết kiệm hơn vì lẽ đó.” |
| Celandine, absorbed in her own sad thoughts, did not even hear this prudent counsel, and quite forgot to eat her share of the plum, which delighted the old woman, who put it by carefully for her breakfast, saying: ‘I am very much pleased with you, and if you go on as you have begun, we shall do very well, and I can teach you many useful things which people don’t generally know. | Tường Vi mải chìm trong những suy tư sầu muộn của riêng mình, chẳng hề nghe thấy lời khuyên khôn ngoan ấy, và hoàn toàn quên ăn phần mận của mình. Điều đó khiến bà lão vui mừng, mụ liền cất nó đi cho bữa sáng, miệng nói: “Ta rất hài lòng về ngươi, và nếu ngươi cứ tiếp tục như vậy, chúng ta sẽ sống rất tốt với nhau. Ta có thể dạy ngươi nhiều điều hữu ích mà người ta thường không biết. |
| For instance, look at my house! It is built entirely of the seeds of all the pears I have eaten in my life. Now, most people throw them away, and that only shows what a number of things are wasted for want of a little patience and ingenuity.’ | Chẳng hạn như, hãy nhìn nhà ta mà xem! Nó được xây hoàn toàn bằng hột của tất cả những quả lê ta đã ăn trong đời. Đấy, hầu hết mọi người đều vứt chúng đi, điều đó cho thấy có biết bao nhiêu thứ bị lãng phí chỉ vì thiếu một chút kiên nhẫn và khéo léo.” |
| But Celandine did not find it possible to be interested in this and similar pieces of advice. And the old woman soon sent her to bed, for fear the night air might give her an appetite. | Nhưng Tường Vi không tài nào tỏ ra hứng thú với những lời khuyên tương tự. Chẳng bao lâu, bà lão đuổi nàng đi ngủ, vì sợ không khí đêm sẽ làm nàng thèm ăn. |
| She passed a sleepless night; but in the morning the old dame remarked: ‘I heard how well you slept. After such a night you cannot want any breakfast; so while I do my household tasks you had better stay in bed, since the more one sleeps the less one need eat; and as it is market-day I will go to town and buy a pennyworth of bread for the week’s eating.’ | Nàng thao thức suốt đêm; nhưng sáng hôm sau, mụ già lại bảo: “Ta nghe thấy ngươi ngủ ngon lắm. Sau một đêm như vậy, chắc ngươi chẳng cần ăn sáng đâu; thế nên trong lúc ta làm việc nhà, ngươi cứ nằm trên giường đi, vì ngủ càng nhiều thì càng ít phải ăn. Hôm nay là ngày phiên chợ, ta sẽ vào thành phố mua một xu bánh mì ăn cho cả tuần.” |
| And so she chattered on, but poor Celandine did not hear or heed her; she wandered out into the desolate country to think over her sad fate. | Và cứ thế mụ lải nhải, nhưng Tường Vi tội nghiệp chẳng nghe, chẳng để tâm. Nàng lang thang ra vùng quê hoang vắng để ngẫm lại số phận buồn của mình. |
| However, the good Fairy of the Beech-Woods did not want her to be starved, so she sent her an unlooked for relief in the shape of a beautiful white cow, which followed her back to the tiny house. | Tuy nhiên, Bà Tiên Rừng Sồi nhân hậu không muốn nàng bị đói, nên đã gửi đến cho nàng một sự cứu giúp bất ngờ, đó là một con bò trắng tuyệt đẹp. Nó theo chân nàng về lại căn nhà nhỏ. |
| When the old woman saw it her joy knew no bounds. | Khi bà lão nhìn thấy, niềm vui của mụ không sao tả xiết. |
| ‘Now we can have milk and cheese and butter!’ cried she. ‘Ah! how good milk is! What a pity it is so ruinously expensive!’ | “Giờ chúng ta có sữa, phô mai và bơ rồi!” mụ reo lên. “A! Sữa mới ngon làm sao! Thật tiếc là nó đắt đến thế!” |
| So they made a little shelter of branches for the beautiful creature which was quite gentle, and followed Celandine about like a dog when she took it out every day to graze. | Thế là họ làm một cái chuồng nhỏ bằng cành cây cho sinh vật xinh đẹp ấy. Nó rất hiền, và theo Tường Vi như một chú chó mỗi ngày nàng dắt nó đi gặm cỏ. |
| One morning as she sat by a little brook, thinking sadly, she suddenly saw a young stranger approaching, and got up quickly, intending to avoid him. | Một buổi sáng, khi nàng đang ngồi bên dòng suối nhỏ, lòng buồn rười rượi, nàng chợt thấy một chàng trai lạ mặt đang đến gần, liền vội đứng dậy định tránh đi. |
| But Prince Featherhead, for it was he, perceiving her at the same moment, rushed towards her with every demonstration of joy: for he had recognised her, not as the Celandine whom he had slighted, but as the lovely Princess whom he had sought vainly for so long. | Nhưng Hoàng tử Lông Vũ, vì chính là chàng, cũng nhận ra nàng cùng lúc đó và chạy tới với niềm vui khôn tả. Chàng nhận ra nàng không phải là nàng Tường Vi mà chàng đã hắt hủi, mà là nàng Công chúa kiều diễm mà chàng đã mỏi mắt tìm kiếm bấy lâu. |
| The fact was that the Fairy of the Beech-Woods, thinking she had been punished enough, had withdrawn the enchantment from her, and transferred it to Featherhead, thereby in an instant depriving him of the good looks which had done so much towards making him the fickle creature he was. | Chuyện là, Bà Tiên Rừng Sồi nghĩ rằng nàng đã chịu phạt đủ rồi nên đã thu hồi bùa phép khỏi nàng, và chuyển nó sang Lông Vũ. Ngay lập tức, chàng bị tước đi vẻ đẹp trai, thứ đã góp phần biến chàng thành một kẻ hay thay đổi như vậy. |
| Throwing himself down at the Princess’s feet, he implored her to stay, and at least speak to him, and she at last consented, but only because he seemed to wish it so very much. | Quỳ dưới chân Công chúa, chàng cầu xin nàng ở lại và ít nhất hãy nói chuyện với chàng. Cuối cùng nàng cũng đồng ý, nhưng chỉ vì chàng tỏ ra tha thiết đến vậy. |
| After that he came every day in the hope of meeting her again, and often expressed his delight at being with her. | Sau đó, ngày nào chàng cũng đến với hy vọng gặp lại nàng, và luôn tỏ ra vui mừng khi được ở bên nàng. |
| But one day, when he had been begging Celandine to love him, she confided to him that it was quite impossible, since her heart was already entirely occupied by another. | Nhưng một ngày nọ, khi chàng đang cầu xin Tường Vi yêu mình, nàng thú nhận rằng điều đó hoàn toàn không thể, vì trái tim nàng đã trọn vẹn thuộc về một người khác. |
| ‘I have,’ said she, ‘the unhappiness of loving a Prince who is fickle, frivolous, proud, incapable of caring for anyone but himself, who has been spoilt by flattery, and, to crown all, who does not love me.’ | “Ta,” nàng nói, “mang nỗi bất hạnh khi yêu một chàng Hoàng tử hay thay đổi, phù phiếm, kiêu ngạo, không thể quan tâm ai ngoài bản thân, một kẻ đã hư hỏng vì những lời tâng bốc, và trên hết, một người không yêu ta.” |
| ‘But,’ cried Prince Featherhead, ‘surely you cannot care for so contemptible and worthless a creature as that.’ | “Nhưng,” Hoàng tử Lông Vũ kêu lên, “chắc chắn nàng không thể yêu một kẻ đáng khinh và vô giá trị như thế được.” |
| ‘Alas! but I do care,’ answered the Princess, weeping. | “Than ôi! nhưng ta lại yêu,” Công chúa vừa khóc vừa đáp. |
| ‘But where can his eyes be,’ said the Prince, ‘that your beauty makes no impression upon him? | “Nhưng mắt chàng ta ở đâu,” Hoàng tử nói, “mà vẻ đẹp của nàng không gây ấn tượng gì với hắn? |
| As for me, since I have possessed your portrait I have wandered over the whole world to find you, and, now we have met, I see that you are ten times lovelier than I could have imagined, and I would give all I own to win your love.’ | Về phần ta, kể từ khi có được chân dung của nàng, ta đã lang thang khắp thế gian để tìm nàng, và giờ đây, khi gặp mặt, ta thấy nàng còn đẹp gấp mười lần những gì ta tưởng tượng, và ta sẵn lòng đánh đổi tất cả những gì mình có để giành được tình yêu của nàng.” |
| ‘My portrait?’ cried Celandine with sudden interest. ‘Is it possible that Prince Featherhead can have parted with it?’ | “Chân dung của ta?” Tường Vi kêu lên với sự quan tâm bất ngờ. “Có thể nào Hoàng tử Lông Vũ đã cho nó đi rồi sao?” |
| ‘He would part with his life sooner, lovely Princess,’ answered he; ‘I can assure you of that, for I am Prince Featherhead.’ | “Hắn thà cho đi mạng sống của mình, hỡi nàng Công chúa kiều diễm,” chàng đáp; “ta có thể đảm bảo với nàng điều đó, vì ta chính là Hoàng tử Lông Vũ.” |
| At the same moment the Fairy of the Beech-Woods took away the enchantment, and the happy Princess recognised her lover, now truly hers, for the trials they had both undergone had so changed and improved them that they were capable of a real love for each other. | Cùng lúc ấy, Bà Tiên Rừng Sồi thu hồi bùa phép, và nàng Công chúa hạnh phúc nhận ra người yêu của mình, giờ đã thực sự thuộc về nàng. Những thử thách mà cả hai đã trải qua đã thay đổi và hoàn thiện họ đến mức họ đã có thể dành cho nhau một tình yêu đích thực. |
| You may imagine how perfectly happy they were, and how much they had to hear and to tell. | Bạn có thể tưởng tượng họ hạnh phúc đến nhường nào, và họ có bao nhiêu điều để nghe và để kể. |
| But at length it was time to go back to the little house, and as they went along Celandine remembered for the first time what a ragged old dress she was wearing, and what an odd appearance she must present. | Nhưng cuối cùng cũng đến lúc phải quay lại căn nhà nhỏ. Trên đường đi, lần đầu tiên Tường Vi mới nhớ ra mình đang mặc một bộ váy rách rưới và trông mình chắc kỳ cục lắm. |
| But the Prince declared that it became her vastly, and that he thought it most picturesque. | Nhưng Hoàng tử lại nói rằng nó hợp với nàng vô cùng, và chàng thấy nó rất thơ mộng. |
| When they reached the house the old woman received them very crossly. | Khi họ về đến nhà, bà lão đón họ rất cộc cằn. |
| ‘I declare,’ said she, ‘that it’s perfectly true: wherever there is a girl you may be sure that a young man will appear before long! But don’t imagine that I’m going to have you here—not a bit of it, be off with you, my fine fellow!’ | “Ta nói mà,” mụ bảo, “chẳng sai chút nào: ở đâu có gái, y như rằng chẳng mấy chốc sẽ có trai! Nhưng đừng tưởng ta sẽ chứa các ngươi ở đây—không đời nào, đi đi, chàng trai bảnh bao của ta!” |
| Prince Featherhead was inclined to be angry at this uncivil reception, but he was really too happy to care much, so he only demanded, on Celandine’s behalf, that the old dame should give her back her own attire, that she might go away suitably dressed. | Hoàng tử Lông Vũ định nổi giận trước sự tiếp đón thô lỗ này, nhưng chàng thực sự đang quá hạnh phúc nên cũng chẳng bận tâm. Chàng chỉ thay mặt Tường Vi, yêu cầu bà lão trả lại quần áo cũ cho nàng để nàng có thể ra đi một cách tươm tất. |
| This request roused her to fury, since she had counted upon the Princess’s fine robes to clothe her for the rest of her life, so that it was some time before the Prince could make himself heard to explain that he was willing to pay for them. | Yêu cầu này khiến mụ nổi cơn thịnh nộ, vì mụ đã tính đến việc dùng những bộ áo sang trọng của Công chúa để mặc cho đến cuối đời. Phải mất một lúc Hoàng tử mới giải thích được rằng chàng sẵn lòng trả tiền cho chúng. |
| The sight of a handful of gold pieces somewhat mollified her, however, and after making them both promise faithfully that on no consideration would they ask for the gold back again, she took the Princess into the house and grudgingly doled out to her just enough of her gay attire to make her presentable, while the rest she pretended to have lost. | Cảnh tượng một vốc tiền vàng khiến mụ nguôi ngoai phần nào. Sau khi bắt cả hai hứa chắc chắn rằng dù thế nào cũng không đòi lại vàng, mụ dẫn Công chúa vào nhà và miễn cưỡng đưa cho nàng vừa đủ bộ trang phục lộng lẫy để trông nàng tươm tất, còn lại mụ giả vờ đã làm mất. |
| After this they found that they were very hungry, for one cannot live on love, any more than on air, and then the old woman’s lamentations were louder than before. ‘What!’ she cried, ‘feed people who were as happy as all that! Why, it was simply ruinous!’ | Sau đó, họ cảm thấy rất đói, vì người ta không thể sống bằng tình yêu, cũng như không thể sống bằng không khí. Lúc này, tiếng than vãn của bà lão còn to hơn trước. “Gì cơ!” mụ kêu lên, “cho những kẻ đang hạnh phúc như thế ăn ư! Đúng là tán gia bại sản mà!” |
| But as the Prince began to look angry, she, with many sighs and mutterings, brought out a morsel of bread, a bowl of milk, and six plums, with which the lovers were well content: for as long as they could look at one another they really did not know what they were eating. | Nhưng khi Hoàng tử bắt đầu tỏ vẻ giận dữ, mụ, với nhiều tiếng thở dài và lẩm bẩm, đã mang ra một mẩu bánh mì, một bát sữa và sáu quả mận, đủ làm đôi tình nhân hài lòng. Chỉ cần được ngắm nhìn nhau, họ thực sự chẳng biết mình đang ăn gì. |
| It seemed as if they would go on for ever with their reminiscences, the Prince telling how he had wandered all over the world from beauty to beauty, always to be disappointed when he found that no one resembled the portrait; the Princess wondering how it was he could have been so long with her and yet never have recognised her, and over and over again pardoning him for his cold and haughty behaviour to her. | Dường như họ có thể kể chuyện cho nhau nghe mãi mãi không thôi. Hoàng tử kể lại hành trình lang thang khắp thế gian từ người đẹp này đến người đẹp khác, và luôn thất vọng khi không ai giống với bức chân dung. Công chúa thì thắc mắc tại sao chàng đã ở bên nàng lâu như vậy mà không nhận ra nàng, và hết lần này đến lần khác tha thứ cho thái độ lạnh lùng, kiêu ngạo của chàng. |
| ‘For,’ she said, ‘you see, Featherhead, I love you, and love makes everything right! But we cannot stay here,’ she added; ‘what are we to do?’ | “Bởi vì,” nàng nói, “chàng thấy đó, Lông Vũ, thiếp yêu chàng, và tình yêu sẽ xóa nhòa mọi thứ! Nhưng chúng ta không thể ở lại đây được,” nàng nói thêm, “chúng ta phải làm gì đây?” |
| The Prince thought they had better find their way to the Fairy of the Beech-Woods and put themselves once more under her protection, and they had hardly agreed upon this course when two little chariots wreathed with jasmine and honeysuckle suddenly appeared, and, stepping into them, they were whirled away to the Leafy Palace. | Hoàng tử nghĩ rằng họ nên tìm đường đến chỗ Bà Tiên Rừng Sồi và một lần nữa xin bà che chở. Họ vừa đồng ý với kế hoạch này thì hai cỗ xe nhỏ kết bằng hoa nhài và kim ngân đột nhiên xuất hiện. Họ bước lên xe và được đưa vút đến Diệp Cung. |
| Just before they lost sight of the little house they heard loud cries and lamentations from the miserly old dame, and, looking round, perceived that the beautiful cow was vanishing in spite of her frantic efforts to hold it fast. | Ngay trước khi căn nhà nhỏ khuất khỏi tầm mắt, họ nghe thấy tiếng kêu la và than khóc inh ỏi của bà lão keo kiệt. Nhìn lại, họ thấy con bò xinh đẹp đang tan biến dần mặc cho nỗ lực níu kéo tuyệt vọng của mụ. |
| And they afterwards heard that she spent the rest of her life in trying to put the handful of gold the Prince had thrown to her into her money-bag. For the Fairy, as a punishment for her avarice, caused it to slip out again as fast as she dropped it in. | Sau này, họ nghe kể lại rằng mụ đã dành phần đời còn lại để cố gắng bỏ vốc tiền vàng mà Hoàng tử ném cho vào túi tiền của mình. Bởi vì, để trừng phạt lòng tham của mụ, Bà Tiên đã khiến cho tiền cứ trượt ra khỏi túi ngay khi mụ vừa bỏ vào. |
| The Fairy of the Beech-Woods ran to welcome the Prince and Princess with open arms, only too delighted to find them so much improved that she could, with a clear conscience, begin to spoil them again. | Bà Tiên Rừng Sồi chạy ra dang tay chào đón Hoàng tử và Công chúa. Bà vô cùng vui mừng khi thấy họ đã trưởng thành đến mức bà có thể, với một lương tâm thanh thản, bắt đầu nuông chiều họ trở lại. |
| Very soon the Fairy Saradine also arrived, bringing the King and Queen with her. | Chẳng bao lâu, bà tiên Saradine cũng đến, mang theo Đức Vua và Hoàng Hậu. |
| Princess Celandine implored her pardon, which she graciously gave; indeed the Princess was so charming she could refuse her nothing. | Công chúa Tường Vi cầu xin bà tha thứ, và bà đã rộng lòng chấp thuận; quả thực, Công chúa duyên dáng đến mức bà không thể từ chối nàng bất cứ điều gì. |
| She also restored to her the Summer Islands, and promised her protection in all things. | Bà cũng trả lại cho nàng Quần đảo Mùa Hạ và hứa sẽ che chở nàng trong mọi việc. |
| The Fairy of the Beech-Woods then informed the King and Queen that their subjects had chased King Bruin from the throne, and were waiting to welcome them back again; but they at once abdicated in favour of Prince Featherhead, declaring that nothing could induce them to forsake their peaceful life, and the Fairies undertook to see the Prince and Princess established in their beautiful kingdoms. | Sau đó, Bà Tiên Rừng Sồi báo cho Đức Vua và Hoàng Hậu biết rằng thần dân của họ đã đuổi Vua Bruin khỏi ngai vàng và đang chờ đón họ trở về. Nhưng họ lập tức thoái vị để nhường ngôi cho Hoàng tử Lông Vũ, tuyên bố rằng không gì có thể khiến họ từ bỏ cuộc sống yên bình hiện tại. Các bà tiên nhận trách nhiệm đưa Hoàng tử và Công chúa về thiết lập vương quốc xinh đẹp của họ. |
| Their marriage took place the next day, and they lived happily ever afterwards, for Celandine was never vain and Featherhead was never fickle any more. | Hôn lễ của họ diễn ra vào ngày hôm sau, và họ sống hạnh phúc mãi mãi về sau, bởi vì Tường Vi không bao giờ còn kiêu hãnh và Lông Vũ không bao giờ còn hay thay đổi nữa. |
| Le Prince Muguet et la Princesse Zaza. | Le Prince Muguet et la Princesse Zaza. |
Nâng cấp VIP để xem các trang bị khóa.