8. Aladdin và cây đèn thần

ALADDIN AND THE WONDERFUL LAMP ALADDIN VÀ CÂY ĐÈN THẦN
There once lived a poor tailor, who had a son called Aladdin, a careless, idle boy who would do nothing but play ball all day long in the streets with little idle boys like himself. Ngày xửa ngày xưa, có một người thợ may nghèo tên là Mustapha. Ông có một cậu con trai tên là Aladdin. Đó là một cậu bé lêu lổng, biếng nhác, suốt ngày chỉ mải mê chơi đánh bóng trên phố cùng lũ trẻ ham chơi khác.
This so grieved the father that he died; yet, in spite of his mother’s tears and prayers, Aladdin did not mend his ways. Chuyện này làm cha cậu phiền muộn đến nỗi lâm bệnh rồi qua đời; thế nhưng, mặc cho mẹ cậu khóc lóc và van xin, Aladdin vẫn chẳng hề sửa đổi.
One day, when he was playing in the streets as usual, a stranger asked him his age, and if he was not the son of Mustapha the tailor. Một hôm, khi Aladdin đang chơi ngoài phố như thường lệ, một người lạ mặt hỏi tuổi cậu và hỏi có phải cậu là con trai của thợ may Mustapha không.
“I am, sir,” replied Aladdin; “but he died a long while ago.” “Thưa vâng, chính là cháu,” Aladdin đáp, “nhưng cha cháu đã qua đời lâu lắm rồi ạ.”
On this the stranger, who was a famous African magician, fell on his neck and kissed him, saying, “I am your uncle, and knew you from your likeness to my brother. Nghe vậy, người lạ mặt, vốn là một gã phù thủy lừng danh người châu Phi, bèn ôm chầm lấy cậu và hôn, nói rằng: “Ta là chú của con đây.
Go to your mother and tell her I am coming.” Nhìn con là ta biết ngay con giống anh trai ta như đúc. Hãy về báo với mẹ con là ta sắp đến thăm.”
Aladdin ran home and told his mother of his newly found uncle. Aladdin vội chạy về nhà kể cho mẹ nghe về người chú mới gặp.
“Indeed, child,” she said, “your father had a brother, but I always thought he was dead.” Bà ngạc nhiên nói: “Thật vậy sao con? Cha con đúng là có một người em trai, nhưng mẹ cứ ngỡ ông ấy mất rồi.”
However, she prepared supper, and bade Aladdin seek his uncle, who came laden with wine and fruit. Dù vậy, bà vẫn chuẩn bị bữa tối và bảo Aladdin đi mời chú về. Người chú đến, tay xách nách mang bao nhiêu là rượu và hoa quả.
He presently fell down and kissed the place where Mustapha used to sit, bidding Aladdin’s mother not to be surprised at not having seen him before, as he had been forty years out of the country. Ông ta sụp lạy và hôn lên đúng chỗ Mustapha vẫn thường ngồi, rồi nói với mẹ Aladdin đừng ngạc nhiên vì đã không gặp ông suốt bấy lâu, bởi ông đã xa xứ ròng rã bốn mươi năm.
He then turned to Aladdin, and asked him his trade, at which the boy hung his head, while his mother burst into tears. Đoạn, ông quay sang Aladdin hỏi cậu làm nghề gì. Nghe hỏi, cậu bé chỉ biết cúi gằm mặt, còn mẹ cậu thì bật khóc.
On learning that Aladdin was idle and would learn no trade, he offered to take a shop for him and stock it with merchandise. Biết Aladdin chỉ ăn chơi lêu lổng, chẳng học nghề ngỗng gì, gã phù thủy liền hứa sẽ mở cho cậu một cửa hàng và chu cấp đầy đủ hàng hóa.
Next day he bought Aladdin a fine suit of clothes and took him all over the city, showing him the sights, and brought him home at nightfall to his mother, who was overjoyed to see her son so fine. Hôm sau, gã mua cho Aladdin một bộ quần áo thật đẹp, dẫn cậu đi khắp thành phố ngắm cảnh, rồi tối mịt mới đưa cậu về nhà. Mẹ Aladdin mừng rỡ khôn xiết khi thấy con mình bảnh bao như vậy.
The next day the magician led Aladdin into some beautiful gardens a long way outside the city gates. Ngày tiếp theo, gã phù thủy dẫn Aladdin đến những khu vườn tuyệt đẹp nằm xa bên ngoài cổng thành.
They sat down by a fountain and the magician pulled a cake from his girdle, which he divided between them. Họ ngồi nghỉ bên một đài phun nước, gã phù thủy lấy từ thắt lưng ra một chiếc bánh và chia cho cả hai.
They then journeyed onward till they almost reached the mountains. Sau đó, họ tiếp tục đi mãi cho đến khi gần tới rặng núi.
Aladdin was so tired that he begged to go back, but the magician beguiled him with pleasant stories, and led him on in spite of himself. Aladdin mệt lử, nằng nặc đòi quay về, nhưng gã phù thủy đã dụ dỗ cậu bằng những câu chuyện thú vị và cứ thế dẫn cậu đi tiếp.
At last they came to two mountains divided by a narrow valley. Cuối cùng, họ đến một thung lũng hẹp kẹp giữa hai ngọn núi.
“We will go no farther,” said the false uncle. “Chúng ta sẽ không đi xa hơn nữa,” gã chú hờ nói.
“I will show you something wonderful; only do you gather up sticks while I kindle a fire.” “Ta sẽ cho con thấy một điều kỳ diệu; giờ con hãy đi nhặt cành cây khô để ta nhóm lửa.”
When it was lit the magician threw on it a powder he had about him, at the same time saying some magical words. Khi lửa đã bén, gã phù thủy ném vào một thứ bột mang theo bên mình và lẩm nhẩm những câu thần chú.
The earth trembled a little and opened in front of them, disclosing a square flat stone with a brass ring in the middle to raise it by. Mặt đất khẽ rung chuyển rồi nứt ra trước mặt họ, để lộ một phiến đá vuông có gắn một chiếc vòng bằng đồng ở giữa.
Aladdin tried to run away, but the magician caught him and gave him a blow that knocked him down. Aladdin sợ hãi định bỏ chạy, nhưng gã phù thủy đã tóm lấy và giáng cho cậu một cú tát trời giáng.
“What have I done, uncle?” he said piteously; whereupon the magician said more kindly: “Fear nothing, but obey me. “Cháu đã làm gì sai ạ, thưa chú?” cậu bé đáng thương hỏi. Lúc này, gã phù thủy mới dịu giọng: “Đừng sợ, cứ nghe lời ta.
Beneath this stone lies a treasure which is to be yours, and no one else may touch it, so you must do exactly as I tell you.” Dưới phiến đá này là cả một kho báu dành cho con, và không ai khác có thể chạm vào nó, vậy nên con phải làm chính xác những gì ta bảo.”
At the word treasure Aladdin forgot his fears, and grasped the ring as he was told, saying the names of his father and grandfather. Nghe đến hai chữ “kho báu”, Aladdin quên hết mọi sợ hãi. Cậu nắm lấy chiếc vòng và đọc tên của cha và ông nội mình theo lời gã.
The stone came up quite easily, and some steps appeared. Phiến đá bật lên nhẹ tênh, để lộ ra những bậc thang đi xuống.
“Go down,” said the magician; “at the foot of those steps you will find an open door leading into three large halls. “Hãy đi xuống,” gã phù thủy ra lệnh, “cuối những bậc thang đó con sẽ thấy một cánh cửa mở thông vào ba đại sảnh.
Tuck up your gown and go through them without touching anything, or you will die instantly. Hãy vén áo choàng lên và đi qua đó, chớ chạm vào bất cứ thứ gì, nếu không con sẽ chết ngay lập tức.
These halls lead into a garden of fine fruit trees. Ba sảnh này dẫn đến một khu vườn đầy những cây ăn quả tuyệt đẹp.
Walk on until you come to a niche in a terrace where stands a lighted lamp. Hãy đi tiếp cho tới khi thấy một cái hốc tường trên sân thượng, nơi có một cây đèn đang cháy sáng.
Pour out the oil it contains, and bring it to me.” Con hãy đổ hết dầu đi rồi mang nó đến cho ta.”
He drew a ring from his finger and gave it to Aladdin, bidding him prosper. Nói rồi, gã rút một chiếc nhẫn từ ngón tay mình đưa cho Aladdin và chúc cậu may mắn.
Aladdin found everything as the magician had said, gathered some fruit off the trees, and, having got the lamp, arrived at the mouth of the cave. Aladdin thấy mọi thứ đúng như lời gã phù thủy mô tả. Cậu hái vài quả trên cây, lấy được cây đèn rồi quay trở ra miệng hang.
The magician cried out in a great hurry: “Make haste and give me the lamp.” Gã phù thủy vội vã hét lên: “Nhanh lên! Đưa cây đèn cho ta!”
This Aladdin refused to do until he was out of the cave. Aladdin từ chối, nói rằng khi nào ra khỏi hang cậu mới đưa.
The magician flew into a terrible passion, and throwing some more powder on to the fire, he said something, and the stone rolled back into its place. Gã phù thủy tức tốc nổi trận lôi đình, ném thêm ít bột vào lửa, lẩm bẩm vài câu gì đó, và phiến đá sập trở lại vị trí cũ.
The magician left Persia for ever, which plainly showed that he was no uncle of Aladdin’s, but a cunning magician, who had read in his magic books of a wonderful lamp, which would make him the most powerful man in the world. Gã phù thủy rời khỏi Ba Tư mãi mãi. Điều đó cho thấy rõ gã chẳng phải chú của Aladdin, mà chỉ là một pháp sư xảo quyệt đã đọc trong sách phép về một cây đèn thần kỳ có thể giúp hắn trở thành kẻ quyền năng nhất thế gian.
Though he alone knew where to find it, he could only receive it from the hand of another. Dù chỉ mình hắn biết nơi cất giấu cây đèn, hắn lại chỉ có thể nhận nó từ tay một người khác.
He had picked out the foolish Aladdin for this purpose, intending to get the lamp and kill him afterward. Hắn đã chọn Aladdin khờ dại cho mục đích này, với ý định cướp lấy cây đèn rồi giết cậu ngay sau đó.
For two days Aladdin remained in the dark, crying and lamenting. Suốt hai ngày, Aladdin bị nhốt trong bóng tối, khóc lóc và than van.
At last he clasped his hands in prayer, and in so doing rubbed the ring, which the magician had forgotten to take from him. Cuối cùng, cậu chắp hai tay lại cầu nguyện, và trong lúc làm vậy đã vô tình chà xát chiếc nhẫn mà gã phù thủy quên lấy lại.
Immediately an enormous and frightful genie rose out of the earth, saying: “What wouldst thou with me? Ngay lập tức, một vị thần khổng lồđáng sợ trồi lên từ lòng đất, nói: “Ngươi muốn gì ở ta?
I am the Slave of the Ring, and will obey thee in all things.” Ta là Nô lệ của Chiếc Nhẫn và sẽ tuân theo mọi mệnh lệnh của ngươi.”
Aladdin fearlessly replied: “Deliver me from this place!” whereupon the earth opened, and he found himself outside. Aladdin dũng cảm đáp: “Hãy đưa ta ra khỏi nơi này!” Mặt đất lập tức mở ra, và cậu thấy mình đã ở bên ngoài.
As soon as his eyes could bear the light he went home, but fainted on the threshold. Ngay khi mắt đã quen với ánh sáng, cậu vội vã về nhà nhưng ngất lịm ngay trước ngưỡng cửa.
When he came to himself he told his mother what had passed, and showed her the lamp and the fruits he had gathered in the garden, which were, in reality, precious stones. Khi tỉnh lại, cậu kể cho mẹ nghe mọi chuyện, đưa cho bà xem cây đèn và những trái cây cậu hái trong vườn, mà thực chất là châu báu quý giá.
He then asked for some food. Sau đó cậu xin mẹ chút gì đó để ăn.
“Alas! child,” she said, “I have nothing in the house, but I have spun a little cotton and will go and sell it.” “Ôi con ơi,” bà nói, “nhà mình chẳng còn gì cả, nhưng mẹ có kéo được một ít sợi bông, để mẹ mang đi bán.”
Aladdin bade her keep her cotton, for he would sell the lamp instead. Aladdin bảo mẹ hãy giữ lại số sợi bông, vì cậu sẽ bán cây đèn.
As it was very dirty she began to rub it, that it might fetch a higher price. Thấy cây đèn quá bẩn, bà bắt đầu lau chùi nó để mong bán được giá cao hơn.
Instantly a hideous genie appeared, and asked what she would have. Tức thì, một vị thần với hình thù gớm ghiếc hiện ra và hỏi bà muốn gì.
She fainted away, but Aladdin, snatching the lamp, said boldly: “Fetch me something to eat!” Bà sợ đến ngất đi, nhưng Aladdin giật lấy cây đèn và dõng dạc ra lệnh: “Mang cho ta thứ gì đó để ăn!”
The genie returned with a silver bowl, twelve silver plates containing rich meats, two silver cups, and two bottles of wine. Vị thần trở lại cùng một chiếc chậu bạc, mười hai chiếc đĩa bạc đầy ắp thức ăn thịnh soạn, hai chiếc cốc bạc và hai bình rượu vang.
Aladdin’s mother, when she came to herself, said: “Whence comes this splendid feast?” Khi mẹ Aladdin tỉnh lại, bà kinh ngạc hỏi: “Bữa tiệc thịnh soạn này từ đâu mà có?”
“Ask not, but eat,” replied Aladdin. Aladdin đáp: “Mẹ đừng hỏi, cứ ăn đi đã.”
So they sat at breakfast till it was dinner-time, and Aladdin told his mother about the lamp. Thế là họ ngồi ăn từ sáng cho đến tận bữa tối, và Aladdin kể cho mẹ nghe về cây đèn.
She begged him to sell it, and have nothing to do with devils. Bà khuyên cậu nên bán nó đi và đừng dính dáng gì đến ma quỷ.
“No,” said Aladdin, “since chance hath made us aware of its virtues, we will use it, and the ring likewise, which I shall always wear on my finger.” “Không đâu mẹ,” Aladdin nói, “vì cơ duyên đã cho chúng ta biết được sự màu nhiệm của nó, chúng ta sẽ dùng nó, và cả chiếc nhẫn này nữa, con sẽ luôn đeo nó trên tay.”
When they had eaten all the genie had brought, Aladdin sold one of the silver plates, and so on until none were left. Khi họ đã ăn hết những gì vị thần mang đến, Aladdin bán đi một chiếc đĩa bạc, rồi cứ thế cho đến khi không còn chiếc nào.
He then had recourse to the genie, who gave him another set of plates, and thus they lived for many years. Cậu lại gọi vị thần, và được ban cho một bộ đĩa mới. Cứ như vậy, họ sống sung túc trong nhiều năm.
One day Aladdin heard an order from the Sultan proclaimed that everyone was to stay at home and close his shutters while the Princess, his daughter, went to and from the bath. Một ngày nọ, Aladdin nghe chiếu chỉ của Đức Vua rằng mọi người phải ở trong nhà và đóng kín cửa sổ trong khi Công chúa, con gái của ngài, đi đến nhà tắm.
Aladdin was seized by a desire to see her face, which was very difficult, as she always went veiled. Aladdin bỗng nổi lên khao khát được nhìn thấy dung nhan nàng, một điều vô cùng khó khăn vì nàng luôn che mạng.
He hid himself behind the door of the bath, and peeped through a chink. Cậu nấp sau cánh cửa nhà tắm và nhìn trộm qua một khe hở.
The Princess lifted her veil as she went in, and looked so beautiful that Aladdin fell in love with her at first sight. Công chúa kéo mạng che mặt lên khi bước vào, và nàng đẹp đến nỗi Aladdin đã yêu nàng ngay từ cái nhìn đầu tiên.
He went home so changed that his mother was frightened. Cậu trở về nhà, dáng vẻ thất thần khiến mẹ cậu hoảng sợ.
He told her he loved the Princess so deeply that he could not live without her, and meant to ask her in marriage of her father. Cậu thú nhận rằng mình đã yêu Công chúa say đắm đến mức không thể sống thiếu nàng, và có ý định xin cưới nàng.
His mother, on hearing this, burst out laughing, but Aladdin at last prevailed upon her to go before the Sultan and carry his request. Nghe vậy, mẹ cậu phá lên cười, nhưng cuối cùng Aladdin cũng thuyết phục được bà đến gặp Đức Vua để ngỏ lời.
She fetched a napkin and laid in it the magic fruits from the enchanted garden, which sparkled and shone like the most beautiful jewels. Bà lấy một chiếc khăn vuông, bày lên đó những quả diệu kỳ từ khu vườn thần, chúng lấp lánhtỏa sáng như những viên ngọc đẹp nhất.
She took these with her to please the Sultan, and set out, trusting in the lamp. Bà mang theo món quà này để làm hài lòng Đức Vua và lên đường, lòng tin tưởng vào cây đèn.
The Grand Vizier and the lords of council had just gone in as she entered the hall and placed herself in front of the Sultan. Khi bà vào đại điện, Quan Tể tướng và các quan đại thần trong triều vừa mới vào chầu. Bà đứng trước ngai vàng nhưng Đức Vua không hề để ý đến.
He, however, took no notice of her. Ngài không hề để ý đến bà.
She went every day for a week, and stood in the same place. Bà cứ đến như vậy suốt một tuần liền, ngày nào cũng đứng ở đúng một vị trí.
When the council broke up on the sixth day the Sultan said to his Vizier: “I see a certain woman in the audience-chamber every day carrying something in a napkin. Vào ngày thứ sáu, khi buổi chầu tan, Đức Vua nói với Tể tướng: “Ta thấy có một người đàn bà ngày nào cũng đến chầu, tay mang một cái gì đó bọc trong khăn.
Call her next time, that I may find out what she wants.” Lần tới hãy cho gọi bà ta lại xem bà ta muốn gì.”
Next day, at a sign from the Vizier, she went up to the foot of the throne and remained kneeling till the Sultan said to her: “Rise, good woman, and tell me what you want.” Ngày hôm sau, theo hiệu lệnh của Tể tướng, bà bước lên trước ngai vàng và quỳ cho đến khi Đức Vua phán: “Đứng dậy đi, người đàn bà tốt bụng, và cho ta biết bà muốn gì.”
She hesitated, so the Sultan sent away all but the Vizier, and bade her speak frankly, promising to forgive her beforehand for anything she might say. Bà do dự, vậy nên Đức Vua cho tất cả mọi người lui ra, chỉ giữ lại Tể tướng, rồi bảo bà hãy nói thẳng, hứa sẽ tha thứ trước cho bất cứ điều gì bà sắp nói.
She then told him of her son’s violent love for the Princess. Bà bèn kể cho ngài nghe về tình yêu mãnh liệt của con trai mình dành cho Công chúa.
“I prayed him to forget her,” she said, “but in vain; he threatened to do some desperate deed if I refused to go and ask your Majesty for the hand of the Princess. “Thần đã khuyên con trai thần quên nàng đi,” bà nói, “nhưng vô ích. Nó doạ sẽ làm điều dại dột nếu thần từ chối đến xin Bệ hạ gả Công chúa cho nó.
Now I pray you to forgive not me alone, but my son Aladdin.” Giờ đây, thần cầu xin Bệ hạ tha tội không chỉ cho thần, mà còn cho cả con trai thần là Aladdin.”
The Sultan asked her kindly what she had in the napkin, whereupon she unfolded the jewels and presented them. Đức Vua nhân từ hỏi bà có gì trong khăn, bà liền mở ra những viên ngọc quý và dâng lên.
He was thunderstruck, and turning to the Vizier said: “What sayest thou? Ngài sững sờ, quay sang Tể tướng nói: “Khanh nghĩ sao?
Ought I not to bestow the Princess on one who values her at such a price?” Ta có nên gả Công chúa cho một người xem trọng nàng đến mức này không?”
The Vizier, who wanted her for his own son, begged the Sultan to withhold her for three months, in the course of which he hoped his son would contrive to make him a richer present. Vị Tể tướng, vốn muốn gả Công chúa cho con trai mình, liền xin Đức Vua hãy trì hoãn trong ba tháng, với hy vọng trong thời gian đó, con trai ông ta sẽ sắp đặt để dâng lên một món quà còn hậu hĩnh hơn.
The Sultan granted this, and told Aladdin’s mother that, though he consented to the marriage, she must not appear before him again for three months. Đức Vua đồng ý và bảo mẹ Aladdin rằng, dù ngài chấp thuận hôn sự, bà không được xuất hiện trước mặt ngài trong ba tháng tới.
Aladdin waited patiently for nearly three months, but after two had elapsed his mother, going into the city to buy oil, found every one rejoicing, and asked what was going on. Aladdin kiên nhẫn chờ đợi gần ba tháng. Nhưng khi mới được hai tháng, mẹ cậu đi vào thành mua dầu thì thấy mọi người đang hân hoan mở hội. Bà hỏi có chuyện gì.
“Do you not know,” was the answer, “that the son of the Grand Vizier is to marry the Sultan’s daughter to-night?” Bà hỏi có chuyện gì, thì được đáp rằng: “Bà không biết sao? Con trai Quan Tể tướng sẽ cưới Công chúa của Đức Vua vào tối nay!”
Breathless, she ran and told Aladdin, who was overwhelmed at first, but presently bethought him of the lamp. Hụt hơi, bà chạy về báo cho Aladdin. Cậu sững sờ, nhưng rồi chợt nghĩ đến cây đèn.
He rubbed it, and the genie appeared, saying, “What is thy will?” Cậu chà vào nó, và vị thần hiện ra hỏi: “Ngài muốn gì?”
Aladdin replied: “The Sultan, as thou knowest, has broken his promise to me, and the Vizier’s son is to have the Princess. Aladdin đáp: “Ngươi biết đó, Đức Vua đã thất hứa với ta, và con trai Tể tướng sắp cưới được Công chúa.
My command is that to-night you bring hither the bride and bridegroom.” Ta ra lệnh cho ngươi đêm nay hãy mang cả cô dâu và chú rể đến đây.”
“Master, I obey,” said the genie. “Thưa chủ nhân, tôi tuân lệnh,” vị thần nói.
Aladdin then went to his chamber, where, sure enough, at midnight the genie transported the bed containing the Vizier’s son and the Princess. Đêm đó, quả nhiên đúng nửa đêm, vị thần dùng phép thuật đưa cả chiếc giường có con trai Tể tướng và Công chúa đến phòng của Aladdin.
“Take this new-married man,” he said, “and put him outside in the cold, and return at daybreak.” “Hãy mang gã tân lang này ra ngoài nhốt trong giá rét, và rạng đông thì quay lại,” Aladdin ra lệnh.
Whereupon the genie took the Vizier’s son out of bed, leaving Aladdin with the Princess. Vị thần liền đưa con trai Tể tướng ra khỏi giường, để lại Aladdin với Công chúa.
“Fear nothing,” Aladdin said to her; “you are my wife, promised to me by your unjust father, and no harm shall come to you.” “Nàng đừng sợ,” Aladdin nói, “nàng là vợ của ta, đã được người cha bất công của nàng hứa gả cho ta, và sẽ không có gì tổn hại đến nàng đâu.”
The Princess was too frightened to speak, and passed the most miserable night of her life, while Aladdin lay down beside her and slept soundly. Công chúa sợ hãi không nói nên lời, và trải qua đêm kinh hoàng nhất đời mình, trong khi Aladdin nằm xuống cạnh bên và ngủ say sưa.
At the appointed hour the genie fetched in the shivering bridegroom, laid him in his place, and transported the bed back to the palace. Đến giờ hẹn, vị thần mang chú rể run rẩy vì lạnh trở vào, đặt lại chỗ cũ, và đưa chiếc giường về lại cung điện.
Presently the Sultan came to wish his daughter good-morning. Sáng hôm sau, Đức Vua đến chúc con gái một ngày tốt lành.
The unhappy Vizier’s son jumped up and hid himself, while the Princess would not say a word, and was very sorrowful. Chàng rể của Quan Tể tướng sợ hãi nhảy vội xuống giường và trốn đi, trong khi Công chúa chẳng nói một lời, nét mặt vô cùng u buồn.
The Sultan sent her mother to her, who said: “How comes it, child, that you will not speak to your father? What has happened?” Đức Vua cho gọi mẹ nàng đến. Hoàng hậu hỏi: “Sao vậy con, sao con không nói gì với cha? Có chuyện gì đã xảy ra?”
The Princess sighed deeply, and at last told her mother how, during the night, the bed had been carried into some strange house, and what had passed there. Công chúa thở dài thườn thượt và cuối cùng kể lại cho mẹ nghe chuyện chiếc giường bị mang đi trong đêm và những gì đã xảy ra.
Her mother did not believe her in the least, but bade her rise and consider it an idle dream. Mẹ nàng hoàn toàn không tin, chỉ bảo nàng hãy dậy và xem đó như một cơn ác mộng.
The following night exactly the same thing happened, and next morning, on the Princess’s refusal to speak, the Sultan threatened to cut off her head. Đêm hôm sau, mọi chuyện diễn ra y hệt. Sáng hôm đó, khi Công chúa vẫn nhất quyết im lặng, Đức Vua dọa sẽ chém đầu nàng.
She then confessed all, bidding him to ask the Vizier’s son if it were not so. Nàng đành phải thú nhận tất cả, và bảo ngài hãy đi hỏi con trai Tể tướng xem có đúng vậy không.
The Sultan told the Vizier to ask his son, who owned the truth, adding that, dearly as he loved the Princess, he had rather die than go through another such fearful night, and wished to be separated from her. Đức Vua liền ra lệnh cho Tể tướng hỏi con trai, và chàng trai đã thừa nhận sự thật. Chàng nói thêm rằng dù rất yêu Công chúa, chàng thà chết còn hơn phải trải qua một đêm khủng khiếp như vậy nữa, và muốn được hủy hôn.
His wish was granted, and there was an end to feasting and rejoicing. Ước muốn của chàng được chấp thuận, và các lễ hội mừng vui cũng chấm dứt.
When the three months were over, Aladdin sent his mother to remind the Sultan of his promise. Khi ba tháng đã hết, Aladdin lại nhờ mẹ đến nhắc Đức Vua về lời hứa.
She stood in the same place as before, and the Sultan, who had forgotten Aladdin, at once remembered him, and sent for her. Bà đứng ở đúng chỗ cũ. Đức Vua, vốn đã quên mất Aladdin, lập tức nhớ ra và cho gọi bà vào.
On seeing her poverty the Sultan felt less inclined than ever to keep his word, and asked his Vizier’s advice, who counselled him to set so high a value on the Princess that no man living could come up to it. Thấy vẻ nghèo khó của bà, ngài càng không muốn giữ lời. Ngài hỏi ý kiến Tể tướng. Lão ta khuyên ngài hãy đòi một sính lễ cao đến mức không ai trên đời có thể đáp ứng.
The Sultan then turned to Aladdin’s mother, saying: “Good woman, a Sultan must remember his promises, and I will remember mine, but your son must first send me forty basins of gold brimful of jewels, carried by forty black slaves, led by as many white ones, splendidly dressed. Đức Vua bèn quay sang mẹ Aladdin nói: “Này người đàn bà tốt bụng, một vị vua phải giữ lời, và ta sẽ giữ lời. Nhưng con trai bà trước hết phải dâng cho ta bốn mươi chậu vàng đầy ắp châu báu, do bốn mươi nô lệ da đen khiêng, và dẫn đầu là bốn mươi nô lệ da trắng, tất cả đều ăn vận lộng lẫy.
Tell him that I await his answer.” Hãy nói với nó rằng ta chờ câu trả lời của nó.”
The mother of Aladdin bowed low and went home, thinking all was lost. Mẹ Aladdin cúi đầu ra về, nghĩ rằng mọi hy vọng đã tan biến.
She gave Aladdin the message, adding: “He may wait long enough for your answer!” Bà báo lại lời của Đức Vua cho Aladdin và nói thêm: “Ngài ấy có lẽ sẽ phải đợi câu trả lời của con lâu đấy!”
“Not so long, mother, as you think,” her son replied. “Không lâu như mẹ nghĩ đâu ạ,” cậu con trai đáp.
“I would do a great deal more than that for the Princess.” “Vì Công chúa, con có thể làm nhiều hơn thế nữa.”
He summoned the genie, and in a few moments the eighty slaves arrived, and filled up the small house and garden. Cậu triệu hồi vị thần, và chỉ trong vài khoảnh khắc, tám mươi nô lệ đã xuất hiện, đứng chật cả ngôi nhà nhỏ và khu vườn.
Aladdin made them set out to the palace, two and two, followed by his mother. Aladdin sắp xếp họ thành hàng hai người một, đi đến cung điện, theo sau là mẹ cậu.
They were so richly dressed, with such splendid jewels in their girdles, that everyone crowded to see them and the basins of gold they carried on their heads. Họ ăn mặc sang trọng, thắt lưng nạm những viên ngọc lộng lẫy đến nỗi mọi người đổ xô ra xem đoàn rước và những chậu vàng họ đội trên đầu.
They entered the palace, and, after kneeling before the Sultan, stood in a half-circle round the throne with their arms crossed, while Aladdin’s mother presented them to the Sultan. Họ vào cung, quỳ trước Đức Vua rồi đứng thành hình bán nguyệt quanh ngai vàng, tay khoanh trước ngực, trong khi mẹ Aladdin giới thiệu họ với Đức Vua.
He hesitated no longer, but said: “Good woman, return and tell your son that I wait for him with open arms.” Lần này, ngài không do dự nữa, mà phán: “Người đàn bà tốt bụng, hãy về nói với con trai bà rằng ta đang dang rộng vòng tay chờ đón nó.”
She lost no time in telling Aladdin, bidding him make haste. Bà không lãng phí chút thời gian nào, vội về báo tin cho Aladdin.
But Aladdin first called the genie. Nhưng trước tiên, Aladdin gọi vị thần:
“I want a scented bath,” he said, “a richly embroidered habit, a horse surpassing the Sultan’s, and twenty slaves to attend me. “Ta muốn một bồn tắm thơm,” chàng nói, “một bộ lễ phục thêu lộng lẫy, một con ngựa quý hơn cả ngựa của Đức Vua, và hai mươi nô lệ hộ tống.
Besides this, six slaves, beautifully dressed, to wait on my mother; and lastly, ten thousand pieces of gold in ten purses.” Thêm vào đó, sáu nô lệ xinh đẹp để hầu hạ mẹ ta, và cuối cùng, mười ngàn đồng vàng đựng trong mười chiếc ví.”
No sooner said than done. Lời vừa dứt, mọi thứ đã sẵn sàng.
Aladdin mounted his horse and passed through the streets, the slaves strewing gold as they went. Aladdin cưỡi ngựa đi qua các đường phố, các nô lệ đi theo rắc vàng trên đường.
Those who had played with him in his childhood knew him not, he had grown so handsome. Những người từng chơi với cậu thuở nhỏ không còn nhận ra cậu nữa, vì cậu đã trở nên vô cùng tuấn tú.
When the Sultan saw him he came down from his throne, embraced him, and led him into a hall where a feast was spread, intending to marry him to the Princess that very day. Khi Đức Vua trông thấy, ngài bước xuống khỏi ngai vàng, ôm chầm lấy cậu và dẫn cậu vào một đại sảnh đã bày sẵn yến tiệc, định gả Công chúa cho cậu ngay trong ngày.
But Aladdin refused, saying, “I must build a palace fit for her,” and took his leave. Nhưng Aladdin từ chối, nói: “Thần phải xây một cung điện xứng đáng với nàng đã.” rồi cáo từ.
Once home, he said to the genie: “Build me a palace of the finest marble, set with jasper, agate, and other precious stones. Về đến nhà, cậu nói với vị thần: “Hãy xây cho ta một cung điện bằng đá cẩm thạch hảo hạng, có nạm ngọc bích, mã não và các loại đá quý khác.
In the middle you shall build me a large hall with a dome, its four walls of massy gold and silver, each having six windows, whose lattices, all except one which is to be left unfinished, must be set with diamonds and rubies. Ở giữa, ngươi hãy xây một đại sảnh lớn có mái vòm, bốn bức tường bằng vàng và bạc khối, mỗi bức có sáu cửa sổ, và các chấn song cửa sổ – trừ một cái để dang dở – phải được nạm kim cương và hồng ngọc.
There must be stables and horses and grooms and slaves; go and see about it!” Phải có chuồng ngựa, ngựa quý, người giữ ngựa và nô lệ. Hãy đi thực hiện ngay!”
The palace was finished by the next day, and the genie carried him there and showed him all his orders faithfully carried out, even to the laying of a velvet carpet from Aladdin’s palace to the Sultan’s. Cung điện được hoàn thành ngay ngày hôm sau. Vị thần đưa cậu đến đó và chỉ cho cậu thấy mọi mệnh lệnh của cậu đều được thực hiện một cách trung thành, kể cả việc trải một tấm thảm nhung từ cung điện của Aladdin đến tận cung điện của Đức Vua.
Aladdin’s mother then dressed herself carefully, and walked to the palace with her slaves, while he followed her on horseback. Mẹ Aladdin ăn vận lộng lẫy, cùng các nữ tỳ đi bộ đến cung điện, trong khi Aladdin cưỡi ngựa theo sau.
The Sultan sent musicians with trumpets and cymbals to meet them, so that the air resounded with music and cheers. Đức Vua sai nhạc công mang kèn và não bạt ra đón họ, khiến không khí vang dội tiếng nhạc và lời tung hô.
She was taken to the Princess, who saluted her and treated her with great honor. Mẹ cậu được đưa đến gặp Công chúa, người đã chào hỏi bà và đối đãi với bà hết sức tôn trọng.
At night the Princess said good-by to her father, and set out on the carpet for Aladdin’s palace, with his mother at her side, and followed by the hundred slaves. Đêm đó, Công chúa từ biệt cha và bước trên tấm thảm để đến cung điện của Aladdin, có mẹ chồng đi bên cạnh và một trăm nô lệ theo sau.
She was charmed at the sight of Aladdin, who ran to receive her. Nàng say đắm trước vẻ tuấn tú của Aladdin, người đã chạy ra đón nàng.
“Princess,” he said, “blame your beauty for my boldness if I have displeased you.” “Thưa Công chúa,” chàng nói, “nếu sự táo bạo của tôi làm phật lòng nàng, xin hãy đổ lỗi cho vẻ đẹp của nàng.”
She told him that, having seen him, she willingly obeyed her father in this matter. Nàng nói với chàng rằng, sau khi đã thấy chàng, nàng sẵn lòng tuân theo ý cha trong chuyện này.
After the wedding had taken place Aladdin led her into the hall, where a feast was spread, and she supped with him, after which they danced till midnight. Sau lễ cưới, Aladdin dẫn nàng vào đại sảnh nơi yến tiệc đã bày sẵn, và họ cùng nhau ăn tối, sau đó khiêu vũ đến nửa đêm.
Next day Aladdin invited the Sultan to see the palace. Hôm sau, Aladdin mời Đức Vua đến tham quan cung điện.
On entering the hall with the four-and-twenty windows, with their rubies, diamonds, and emeralds, he cried: “It is a world’s wonder! Khi bước vào đại sảnh với hai mươi bốn cửa sổ nạm hồng ngọc, kim cương và ngọc lục bảo, ngài thốt lên: “Đây quả là một kỳ quan của thế gian!
There is only one thing that surprises me. Was it by accident that one window was left unfinished?” Chỉ có một điều làm ta ngạc nhiên. Có phải do sơ suất mà một cửa sổ còn dang dở không?”
“No, sir, by design,” returned Aladdin. “Thưa không, thưa Bệ hạ, đó là chủ ý của thần,” Aladdin đáp.
“I wished your Majesty to have the glory of finishing this palace.” “Thần muốn Bệ hạ có được vinh dự hoàn thành cung điện này.”
The Sultan was pleased, and sent for the best jewelers in the city. Đức Vua rất hài lòng, liền cho triệu những thợ kim hoàn giỏi nhất trong thành đến.
He showed them the unfinished window, and bade them fit it up like the others. Ngài chỉ cho họ chiếc cửa sổ chưa hoàn thiện và ra lệnh cho họ trang hoàng nó giống như những cái còn lại.
“Sir,” replied their spokesman, “we cannot find jewels enough.” “Tâu Bệ hạ,” người phát ngôn của họ đáp, “chúng thần không thể tìm đủ châu báu.”
The Sultan had his own fetched, which they soon used, but to no purpose, for in a month’s time the work was not half done. Đức Vua cho mang châu báu của riêng mình ra, họ dùng chẳng mấy chốc đã hết, nhưng vô ích. Một tháng trôi qua, công việc vẫn chưa xong được một nửa.
Aladdin, knowing that their task was vain, bade them undo their work and carry the jewels back, and the genie finished the window at his command. Aladdin, biết rằng nỗ lực của họ là vô ích, bèn bảo họ gỡ công trình xuống, trả lại châu báu cho nhà vua. Sau đó, chỉ với một mệnh lệnh, vị thần đã hoàn thiện nốt chiếc cửa sổ.
The Sultan was surprised to receive his jewels again, and visited Aladdin, who showed him the window finished. Đức Vua vô cùng ngạc nhiên khi nhận lại châu báu của mình. Ngài đến thăm Aladdin, người đã chỉ cho ngài thấy chiếc cửa sổ đã hoàn tất.
The Sultan embraced him, the envious Vizier meanwhile hinting that it was the work of enchantment. Đức Vua ôm chầm lấy chàng, trong khi tên Tể tướng đầy ghen tị thì thầm rằng đó chỉ là trò ma thuật.
Aladdin had won the hearts of the people by his gentle bearing. Aladdin đã chiếm được cảm tình của dân chúng bằng thái độ hòa nhã của mình.
He was made captain of the Sultan’s armies, and won several battles for him, but remained modest and courteous as before, and lived thus in peace and content for several years. Chàng được phong làm tướng quân của quân đội Đức Vua, thắng nhiều trận đánh cho ngài, nhưng vẫn khiêm tốn và lịch thiệp như trước. Cứ như thế, chàng sống trong hòa bình và mãn nguyện trong nhiều năm.
But far away in Africa the magician remembered Aladdin, and by his magic arts discovered that Aladdin, instead of perishing miserably in the cave, had escaped, and had married a princess, with whom he was living in great honor and wealth. Nhưng ở châu Phi xa xôi, gã phù thủy vẫn nhớ đến Aladdin. Bằng pháp thuật của mình, gã phát hiện ra rằng Aladdin, thay vì chết thảm thương trong hang động, đã trốn thoát và cưới một công chúa, sống trong danh vọng và giàu sang.
He knew that the poor tailor’s son could only have accomplished this by means of the lamp, and traveled night and day until he reached the capital of China, bent on Aladdin’s ruin. Gã biết rằng con trai của người thợ may nghèo chỉ có thể làm được điều đó nhờ vào cây đèn thần. Gã đi ngày đêm không nghỉ cho đến khi đến được kinh đô, lòng quyết tâm hủy hoại Aladdin.
As he passed through the town he heard people talking everywhere about a marvellous palace. Khi đi qua thành phố, gã nghe mọi người bàn tán xôn xao về một cung điện kỳ diệu.
“Forgive my ignorance,” he asked, “what is this palace you speak Of?” “Xin thứ lỗi cho sự ngu dốt của tôi,” gã hỏi, “cung điện mà quý vị đang nói đến là gì vậy?”
“Have you not heard of Prince Aladdin’s palace,” was the reply, “the greatest wonder of the world? “Ngài chưa nghe nói về cung điện của Hoàng tử Aladdin sao,” một người trả lời, “cái **kỳ quan vĩ đại nhất** thế gian?
I will direct you if you have a mind to see it.” Tôi sẽ chỉ đường nếu ngài muốn đến xem.”
The magician thanked him who spoke, and having seen the palace, knew that it had been raised by the Genie of the Lamp, and became half mad with rage. Gã phù thủy cảm ơn và sau khi nhìn thấy cung điện, gã biết ngay nó được dựng lên bởi Thần Đèn. Gã tức điên người.
He determined to get hold of the lamp, and again plunge Aladdin into the deepest poverty. Gã quyết tâm phải chiếm được cây đèn và một lần nữa đẩy Aladdin vào cảnh nghèo túng cùng cực.
Unluckily, Aladdin had gone a-hunting for eight days, which gave the magician plenty of time. Thật không may, Aladdin đã đi săn trong tám ngày, điều này cho gã phù thủy đủ thời gian hành động.
He bought a dozen copper lamps, put them into a basket, and went to the palace, crying: “New lamps for old!” followed by a jeering crowd. Gã mua một tá đèn đồng, bỏ vào giỏ rồi đi đến trước cung điện, rao lớn: “Ai đèn mới đổi đèn cũ đây!” theo sau là đám đông chế nhạo.
The Princess, sitting in the hall of four-and-twenty windows, sent a slave to find out what the noise was about, who came back laughing, so that the Princess scolded her. Công chúa, đang ngồi trong đại sảnh có hai mươi bốn cửa sổ, sai một nữ tỳ ra xem có chuyện gì. Cô tỳ nữ quay lại, cười khúc khích khiến Công chúa phải quở mắng.
“Madam,” replied the slave, “who can help laughing to see an old fool offering to exchange fine new lamps for old ones?” “Thưa phu nhân,” cô nữ tỳ đáp, “ai mà nhịn được cười khi thấy một lão già điên khùng lại muốn đổi đèn mới lấy đèn cũ cơ chứ?”
Another slave, hearing this, said: “There is an old one on the cornice there which he can have.” Một nữ tỳ khác nghe vậy nói: “Trên gờ tường kia có một cây đèn cũ, ông ta có thể lấy nó.”
Now this was the magic lamp, which Aladdin had left there, as he could not take it out hunting with him. Đó chính là cây đèn thần mà Aladdin đã để lại, vì chàng không thể mang nó đi săn cùng.
The Princess, not knowing its value, laughingly bade the slave take it and make the exchange. Công chúa, không biết giá trị của nó, vừa cười vừa bảo cô nữ tỳ hãy mang nó đi đổi.
She went and said to the magician: “Give me a new lamp for this.” Cô ra và nói với gã phù thủy: “Đổi cho tôi một chiếc đèn mới lấy cái này.”
He snatched it and bade the slave take her choice, amid the jeers of the crowd. Gã giật lấy nó và bảo cô cứ tự nhiên chọn một cái, giữa những tiếng cười nhạo của đám đông.
Little he cared, but left off crying his lamps, and went out of the city gates to a lonely place, where he remained till nightfall, when he pulled out the lamp and rubbed it. Gã chẳng thèm quan tâm, ngừng rao đèn và đi ra khỏi cổng thành đến một nơi hẻo lánh. Gã đợi đến khi màn đêm buông xuống, lôi cây đèn ra và chà vào nó.
The genie appeared, and at the magician’s command carried him, together with the palace and the Princess in it, to a lonely place in Africa. Vị thần hiện ra, và theo lệnh của gã phù thủy, đã mang gã cùng với cả cung điện và Công chúa bên trong đến một nơi hoang vắng ở châu Phi.
Next morning the Sultan looked out of the window toward Aladdin’s palace and rubbed his eyes, for it was gone. Sáng hôm sau, Đức Vua nhìn ra cửa sổ về phía cung điện của Aladdin và dụi mắt, vì nó đã biến mất.
He sent for the Vizier and asked what had become of the palace. Ngài cho triệu Tể tướng và hỏi cung điện đã đi đâu.
The Vizier looked out too, and was lost in astonishment. Tể tướng cũng nhìn ra và kinh ngạc đến sững sờ.
He again put it down to enchantment, and this time the Sultan believed him, and sent thirty men on horseback to fetch Aladdin in chains. Lão ta lại đổ cho ma thuật, và lần này Đức Vua tin lời. Ngài sai ba mươi kỵ binh đi bắt trói Aladdin về.
They met him riding home, bound him, and forced him to go with them on foot. Họ gặp chàng đang cưỡi ngựa trở về nhà, trói chàng lại và bắt chàng đi bộ.
The people, however, who loved him, followed, armed, to see that he came to no harm. Tuy nhiên, dân chúng, những người yêu mến chàng, đã cầm vũ khí đi theo để đảm bảo chàng không bị hại.
He was carried before the Sultan, who ordered the executioner to cut off his head. Chàng bị đưa đến trước mặt Đức Vua, ngài ra lệnh cho đao phủ chém đầu chàng.
The executioner made Aladdin kneel down, bandaged his eyes, and raised his scimitar to strike. Đao phủ bắt Aladdin quỳ xuống, bịt mắt và giơ đao cong lên.
At that instant the Vizier, who saw that the crowd had forced their way into the courtyard and were scaling the walls to rescue Aladdin, called to the executioner to stay his hand. Đúng lúc đó, Tể tướng thấy đám đông đã tràn vào sân và đang trèo tường để cứu Aladdin, liền gọi đao phủ dừng tay.
The people, indeed, looked so threatening that the Sultan gave way and ordered Aladdin to be unbound, and pardoned him in the sight of the crowd. Quả thực, đám đông trông đầy vẻ đe dọa đến nỗi Đức Vua phải nhượng bộ. Ngài ra lệnh cởi trói cho Aladdin và tha thứ cho chàng trước mặt mọi người.
Aladdin now begged to know what he had done. Lúc này Aladdin mới cầu xin cho biết chàng đã làm gì sai.
“False wretch!” said the Sultan, “come thither,” and showed him from the window the place where his palace had stood. “Tên khốn gian xảo!” Đức Vua nói, “lại đây,” rồi chỉ cho chàng từ cửa sổ nơi cung điện của chàng đã từng đứng.
Aladdin was so amazed that he could not say a word. Aladdin kinh ngạc đến không nói nên lời.
“Where is my palace and my daughter?” demanded the Sultan. “Cung điện và con gái ta đâu?” Đức Vua hỏi.
“For the first I am not so deeply concerned, but my daughter I must have, and you must find her or lose your head.” “Cung điện ta không quá bận tâm, nhưng con gái ta thì phải có, ngươi phải tìm được nó hoặc mất đầu.”
Aladdin begged for forty days in which to find her, promising, if he failed, to return and suffer death at the Sultan’s pleasure. Aladdin xin bốn mươi ngày để tìm nàng, hứa rằng nếu thất bại, chàng sẽ quay lại chịu chết theo ý Đức Vua.
His prayer was granted, and he went forth sadly from the Sultan’s presence. Lời cầu xin của chàng được chấp thuận, và chàng buồn bã rời khỏi triều đình.
For three days he wandered about like a madman, asking everyone what had become of his palace, but they only laughed and pitied him. Trong ba ngày, chàng lang thang như một người điên, hỏi tất cả mọi người về cung điện của mình, nhưng họ chỉ cười và thương hại chàng.
He came to the banks of a river, and knelt down to say his prayers before throwing himself in. Chàng đến bên bờ sông, quỳ xuống cầu nguyện trước khi định gieo mình xuống nước.
In so doing he rubbed the magic ring he still wore. Trong lúc làm vậy, chàng chà vào chiếc nhẫn thần mà chàng vẫn đeo.
The genie he had seen in the cave appeared, and asked his will. Vị thần mà chàng gặp trong hang động hiện ra và hỏi ý muốn của chàng.
“Save my life, genie,” said Aladdin, “bring my palace back.” “Cứu mạng ta, vị thần,” Aladdin nói, “hãy mang cung điện của ta trở lại.”
“That is not in my power,” said the genie; “I am only the Slave of the Ring; you must ask him of the lamp.” “Điều đó không nằm trong khả năng của ta,” vị thần nói, “ta chỉ là Nô lệ của Chiếc Nhẫn; ngài phải hỏi vị thần của cây đèn.”
“Even so,” said Aladdin, “but thou canst take me to the palace, and set me down under my dear wife’s window.” “Thì ra vậy,” Aladdin nói, “nhưng ngươi có thể đưa ta đến cung điện, và đặt ta xuống dưới cửa sổ của người vợ thân yêu của ta.”
He at once found himself in Africa, under the window of the Princess, and fell asleep out of sheer weariness. Ngay lập tức, chàng thấy mình đã ở châu Phi, dưới cửa sổ của Công chúa, và thiếp đi vì quá mệt mỏi.
He was awakened by the singing of the birds, and his heart was lighter. Chàng bị đánh thức bởi tiếng chim hót, và lòng chàng nhẹ nhõm hơn.
He saw plainly that all his misfortunes were owing to the loss of the lamp, and vainly wondered who had robbed him of it. Chàng thấy rõ rằng mọi bất hạnh của mình đều do mất cây đèn, và vô vọng tự hỏi ai đã cướp nó đi.
That morning the Princess rose earlier than she had done since she had been carried into Africa by the magician, whose company she was forced to endure once a day. Sáng hôm đó, Công chúa thức dậy sớm hơn mọi khi kể từ lúc bị gã phù thủy đưa đến châu Phi, kẻ mà nàng buộc phải chịu đựng sự hiện diện mỗi ngày một lần.
She, however, treated him so harshly that he dared not live there altogether. Tuy nhiên, nàng đối xử với gã quá cay nghiệt đến nỗi gã không dám sống hẳn ở đó.
As she was dressing, one of her women looked out and saw Aladdin. Khi nàng đang thay đồ, một trong những người hầu gái của nàng nhìn ra ngoài và thấy Aladdin.
The Princess ran and opened the window, and at the noise she made Aladdin looked up. Công chúa chạy đến mở cửa sổ, và tiếng động nàng gây ra khiến Aladdin ngước lên.
She called to him to come to her, and great was the joy of these lovers at seeing each other again. Nàng gọi chàng đến với mình, và niềm vui của đôi tình nhân khi gặp lại nhau thật không kể xiết.
After he had kissed her Aladdin said: “I beg of you, Princess, in God’s name, before we speak of anything else, for your own sake and mine, tell me that has become of an old lamp I left on the cornice in the hall of four-and-twenty windows, when I went a-hunting.” Sau khi hôn nàng, Aladdin nói: “Công chúa, vì Chúa, trước khi chúng ta nói về bất cứ điều gì khác, vì lợi ích của nàng và của tôi, xin hãy cho tôi biết cây đèn cũ mà tôi để trên gờ tường trong đại sảnh hai mươi bốn cửa sổ khi đi săn đã ra sao.”
“Alas!” she said, “I am the innocent cause of our sorrows,” and told him of the exchange of the lamp. “Than ôi!” nàng nói, “em chính là nguyên nhân vô tội cho những nỗi buồn của chúng ta,” và kể lại cho chàng nghe chuyện đổi đèn.
“Now I know,” cried Aladdin, “that we have to thank the African magician for this! Where is the lamp?” “Giờ thì ta đã biết,” Aladdin kêu lên, “chúng ta phải ‘cảm ơn’ gã phù thủy châu Phi vì chuyện này! Cây đèn đâu rồi?”
“He carries it about with him,” said the Princess. “Hắn mang nó theo bên mình,” Công chúa nói.
“I know, for he pulled it out of his breast to show me. “Em biết, vì hắn đã lôi nó từ trong áo ra khoe với em.
He wishes me to break my faith with you and marry him, saying that you were beheaded by my father’s command. Hắn muốn em phản bội chàng và cưới hắn, nói rằng chàng đã bị cha em chém đầu.
He is for ever speaking ill of you but I only reply by my tears. Hắn không ngừng nói xấu chàng, nhưng em chỉ đáp lại bằng những giọt nước mắt.
If I persist, I doubt not but he will use violence.” Nếu em cứ tiếp tục từ chối, em sợ rằng hắn sẽ dùng vũ lực.”
Aladdin comforted her, and left her for a while. Aladdin an ủi nàng và rời đi một lúc.
He changed clothes with the first person he met in the town, and having bought a certain powder, returned to the Princess, who let him in by a little side door. Chàng đổi quần áo với người đầu tiên chàng gặp trong thị trấn, và mua một loại bột đặc biệt rồi quay lại chỗ Công chúa, nàng đã cho chàng vào bằng một cánh cửa hông nhỏ.
“Put on your most beautiful dress,” he said to her “and receive the magician with smiles, leading him to believe that you have forgotten me. “Nàng hãy mặc bộ váy đẹp nhất,” chàng nói, “và tiếp đón gã phù thủy bằng những nụ cười, làm cho hắn tin rằng nàng đã quên tôi rồi.
Invite him to sup with you, and say you wish to taste the wine of his country. Hãy mời hắn ăn tối với nàng, và nói rằng nàng muốn nếm thử rượu của xứ hắn.
He will go for some and while he is gone I will tell you what to do.” Hắn sẽ đi lấy rượu, và trong khi hắn đi, tôi sẽ nói cho nàng biết phải làm gì.”
She listened carefully to Aladdin and when he left she arrayed herself gaily for the first time since she left China. Nàng cẩn thận lắng nghe Aladdin, và khi chàng đi, nàng đã trang điểm lộng lẫy lần đầu tiên kể từ khi rời quê hương.
She put on a girdle and head-dress of diamonds, and, seeing in a glass that she was more beautiful than ever, received the magician, saying, to his great amazement: “I have made up my mind that Aladdin is dead, and that all my tears will not bring him back to me, so I am resolved to mourn no more, and have therefore invited you to sup with me; but I am tired of the wines of China, and would fain taste those of Africa.” Nàng đeo một chiếc thắt lưng và vương miện kim cương, và khi soi gương thấy mình đẹp hơn bao giờ hết, nàng tiếp đón gã phù thủy, nói với sự kinh ngạc tột độ của gã: “Tôi đã quyết định rằng Aladdin đã chết, và mọi giọt nước mắt của tôi cũng không thể mang chàng quay lại, vì vậy tôi quyết định sẽ không còn than khóc nữa. Tôi mời ngài ăn tối cùng tôi; nhưng tôi đã chán các loại rượu ở đây, và rất muốn nếm thử rượu của châu Phi.”
The magician flew to his cellar, and the Princess put the powder Aladdin had given her in her cup. Gã phù thủy bay xuống hầm rượu, và Công chúa bỏ loại bột Aladdin đưa cho vào cốc của mình.
When he returned she asked him to drink her health in the wine of Africa, handing him her cup in exchange for his, as a sign she was reconciled to him. Khi gã quay lại, nàng mời gã uống mừng sức khỏe của mình bằng rượu châu Phi, đưa cốc của nàng để đổi lấy cốc của gã, như một dấu hiệu nàng đã hòa giải với gã.
Before drinking the magician made her a speech in praise of her beauty, but the Princess cut him short, saying: “Let us drink first, and you shall say what you will afterward.” Trước khi uống, gã phù thủy đọc một bài diễn văn ca ngợi vẻ đẹp của nàng, nhưng Công chúa cắt ngang, nói: “Chúng ta hãy uống trước đã, rồi ngài muốn nói gì thì nói sau.”
She set her cup to her lips and kept it there, while the magician drained his to the dregs and fell back lifeless. Nàng đưa cốc lên môi và giữ ở đó, trong khi gã phù thủy uống cạn đến giọt cuối cùng và ngã vật ra, bất động.
The Princess then opened the door to Aladdin, and flung her arms round his neck; but Aladdin put her away, bidding her leave him, as he had more to do. Công chúa liền mở cửa cho Aladdin, và vòng tay ôm lấy cổ chàng. Nhưng Aladdin nhẹ nhàng đẩy nàng ra, bảo nàng hãy để chàng yên, vì chàng còn nhiều việc phải làm.
He then went to the dead magician, took the lamp out of his vest, and bade the genie carry the palace and all in it back to China. Chàng đến bên thi thể gã phù thủy, lấy cây đèn ra khỏi áo hắn, và ra lệnh cho vị thần mang cung điện cùng tất cả mọi thứ bên trong trở lại quê nhà.
This was done, and the Princess in her chamber only felt two little shocks, and little thought she was at home again. Mệnh lệnh được thực hiện ngay, và Công chúa trong phòng chỉ cảm thấy hai cơn rung lắc nhẹ, không hề nghĩ rằng mình đã về đến nhà.
The Sultan, who was sitting in his closet, mourning for his lost daughter, happened to look up, and rubbed his eyes, for there stood the palace as before! Đức Vua đang ngồi trong phòng riêng, than khóc cho đứa con gái đã mất, tình cờ ngước lên và dụi mắt, vì cung điện lại đứng sừng sững ở đó như trước!
He hastened thither, and Aladdin received him in the hall of the four-and-twenty windows, with the Princess at his side. Ngài vội vã đến, và Aladdin đón ngài trong đại sảnh hai mươi bốn cửa sổ, có Công chúa đứng bên cạnh.
Aladdin told him what had happened, and showed him the dead body of the magician, that he might believe. Aladdin kể lại cho ngài nghe những gì đã xảy ra, và cho ngài xem thi thể của gã phù thủy để ngài tin.
A ten days’ feast was proclaimed, and it seemed as if Aladdin might now live the rest of his life in peace; but it was not to be. Một bữa tiệc mười ngày được loan báo, và dường như từ đây Aladdin có thể sống phần đời còn lại trong bình yên; nhưng không phải vậy.
The African magician had a younger brother, who was, if possible, more wicked and more cunning than himself. Gã phù thủy châu Phi có một người em trai, nếu có thể nói, còn độc ác và xảo quyệt hơn cả hắn.
He traveled to China to avenge his brother’s death, and went to visit a pious woman called Fatima, thinking she might be of use to him. Hắn đến kinh thành để trả thù cho anh trai, và tìm đến một người phụ nữ mộ đạo tên là Fatima, nghĩ rằng bà ta có thể hữu ích cho mình.
He entered her cell and clapped a dagger to her breast, telling her to rise and do his bidding on pain of death. Hắn vào phòng của bà và dí dao vào ngực bà, bảo bà phải đứng dậy và làm theo lệnh hắn nếu không muốn chết.
He changed clothes with her, colored his face like hers, put on her veil, and murdered her, that she might tell no tales. Hắn đổi quần áo với bà, bôi mặt cho giống bà, choàng khăn che mặt của bà lên, rồi sát hại bà để bịt đầu mối.
Then he went toward the palace of Aladdin, and all the people, thinking he was the holy woman, gathered round him, kissing his hands and begging his blessing. Sau đó, hắn đi về phía cung điện của Aladdin, và tất cả mọi người, nghĩ rằng đó là thánh nữ, đã xúm lại quanh hắn, hôn tay và cầu xin ban phước lành.
When he got to the palace there was such a noise going on round him that the Princess bade her slave look out of the window and ask what was the matter. Khi hắn đến cung điện, tiếng ồn ào xung quanh lớn đến mức Công chúa bảo nữ tỳ nhìn ra cửa sổ xem có chuyện gì.
The slave said it was the holy woman, curing people by her touch of their ailments, whereupon the Princess, who had long desired to see Fatima, sent for her. Cô nữ tỳ nói đó là thánh nữ đang chữa bệnh cho mọi người bằng cái chạm tay của mình. Công chúa, từ lâu đã muốn gặp Fatima, liền cho mời bà vào.
On coming to the Princess the magician offered up a prayer for her health and prosperity. Khi đến trước mặt Công chúa, gã phù thủy trong lốt cải trang dâng lên một lời cầu nguyện cho sức khỏe và sự thịnh vượng của nàng.
When he had done the Princess made him sit by her, and begged him to stay with her always. Xong xuôi, Công chúa mời hắn ngồi bên cạnh và tha thiết mong hắn ở lại với mình mãi mãi.
The false Fatima, who wished for nothing better, consented, but kept his veil down for fear of discovery. Fatima giả, chẳng mong gì hơn, đã đồng ý, nhưng luôn giữ khăn che mặt vì sợ bị phát hiện.
The Princess showed him the hall, and asked him what he thought of it. Công chúa chỉ cho hắn xem đại sảnh và hỏi hắn nghĩ gì về nó.
“It is truly beautiful,” said the false Fatima. “Nó thực sự tuyệt đẹp,” gã Fatima giả nói.
“In my mind it wants but one thing.” “Theo thiển ý của tôi, nó chỉ thiếu một thứ.”
“And what is that?” said the Princess. “Và đó là gì?” Công chúa hỏi.
“If only a roc’s egg,” replied he, “were hung up from the middle of this dome, it would be the wonder of the world.” “Nếu như có một quả trứng chim roc,” hắn đáp, “được treo lên giữa mái vòm này, nó sẽ là kỳ quan của thế giới.”
After this the Princess could think of nothing but the roc’s egg, and when Aladdin returned from hunting he found her in a very ill humor. Sau đó, Công chúa không thể nghĩ đến gì khác ngoài quả trứng chim roc, và khi Aladdin trở về từ chuyến đi săn chàng thấy nàng đang trong tâm trạng rất xấu.
He begged to know what was amiss, and she told him that all her pleasure in the hall was spoiled for the want of a roc’s egg hanging from the dome. Chàng hỏi có chuyện gì, và nàng nói rằng tất cả niềm vui của nàng trong đại sảnh đã bị phá hỏng vì thiếu một quả trứng chim roc treo trên mái vòm.
“If that is all,” replied Aladdin, “you shall soon be happy.” “Nếu chỉ có vậy thôi,” Aladdin đáp, “nàng sẽ sớm được vui vẻ.”
He left her and rubbed the lamp, and when the genie appeared commanded him to bring a roc’s egg. Chàng rời khỏi nàng, chà vào cây đèn. Khi vị thần hiện ra, chàng ra lệnh cho ông mang đến một quả trứng chim roc.
The genie gave such a loud and terrible shriek that the hall shook. Vị thần hét lên một tiếng kinh hoàng khiến cả gian phòng rung chuyển.
“Wretch!” he cried, “is it not enough that I have done everything for you, but you must command me to bring my master and hang him up in the midst of this dome? “Hỡi kẻ khốn kiếp!” ông gầm lên, “ta đã làm mọi thứ cho ngươi vẫn chưa đủ sao, mà ngươi còn dám ra lệnh cho ta mang chủ nhân của ta đến treo giữa mái vòm này ư?
You and your wife and your palace deserve to be burnt to ashes, but that this request does not come from you, but from the brother of the African magician, whom you destroyed. Ngươi, vợ ngươi và cung điện của ngươi đều đáng bị thiêu ra tro, nhưng yêu cầu này không phải từ ngươi mà ra, mà từ em trai của gã phù thủy châu Phi mà ngươi đã tiêu diệt.
He is now in your palace disguised as the holy woman—whom he murdered. Hắn đang ở trong cung điện của ngươi, giả dạng làm thánh nữ mà hắn đã sát hại.
He it was who put that wish into your wife’s head. Chính hắn đã gieo rắc ý muốn đó vào đầu vợ ngươi.
Take care of yourself, for he means to kill you.” Hãy cẩn thận, vì hắn định giết ngươi đấy.”
So saying, the genie disappeared. Nói rồi, vị thần biến mất.
Aladdin went back to the Princess, saying his head ached, and requesting that the holy Fatima should be fetched to lay her hands on it. Aladdin quay lại chỗ Công chúa, nói rằng chàng đau đầu, và yêu cầu thánh nữ Fatima được mời đến để đặt tay lên đầu chàng.
But when the magician came near, Aladdin, seizing his dagger, pierced him to the heart. Nhưng khi gã phù thủy đến gần, Aladdin, vung dao găm đâm thẳng vào tim hắn.
“What have you done?” cried the Princess. “You have killed the holy woman!” “Chàng đã làm gì vậy?” Công chúa hét lên. “Chàng đã giết thánh nữ rồi!”
“Not so,” replied Aladdin, “but a wicked magician,” and told her of how she had been deceived. “Không phải đâu,” Aladdin đáp, “mà là một gã phù thủy độc ác,” và kể lại cho nàng nghe nàng đã bị lừa dối như thế nào.
After this Aladdin and his wife lived in peace. Sau chuyện này, Aladdin và vợ sống trong an bình.
He succeeded the Sultan when he died, and reigned for many years, leaving behind him a long line of kings.[1] Chàng kế vị Đức Vua khi ngài qua đời, và trị vì trong nhiều năm, để lại một dòng dõi vua chúa hùng mạnh.[1]
[1] Arabian Nights. [1] Nghìn lẻ một đêm.
Nâng cấp VIP để xem các trang bị khóa.