Chương 20

第 二十章: 絕學無憂. 唯之與阿, 相去幾何? 善之與惡, 相去若何? 人之所畏, 不可不畏. 荒兮其未央哉! 眾人熙熙, 如享太牢, 如春登臺; 我獨泊兮其未兆, 如嬰兒之未孩, 儽儽兮若無所歸. 眾人皆有餘, 而我獨若遺; 我愚人之心也哉, 沌沌兮! 俗人昭昭, 我獨昏昏; 俗人察察, 我獨悶悶, 澹兮其若海, 飂兮若無止. 眾人皆有以, 而我獨頑且鄙. 我獨異於人, 而貴食母.
Chương 20: Tuyệt học vô ưu Duy chi dữ a, Tương khứ kỉ hà? Thiện chi dữ Ác, Tương khứ nhược hà? Nhân chi sở uý,
Bất khả bất uý. Hoang hề kì vị ương tai! Chúng nhân hi hi, Như hưởng thái lao, Như xuân đăng đài. Ngã độc bạc hề kì vị triệu, Như anh nhi chi vị hài, Luy luy hề nhược vô sở qui. Chúng nhân giai hữu dư, Nhi ngã độc nhược di, Ngã ngu nhân chi tâm dã tai! Độn độn hề. Tục nhân chiêu chiêu Ngã độc hôn hôn. Tục nhân sát sát, Ngã độc muộn muộn, Đạm hề kì nhược hải. Liêu hề nhược vô chỉ. Chúng nhân giai hữu dĩ, Nhi ngã độc ngoan tự bỉ. Ngã độc dị ư nhân, Nhi quí thực mẫu.

Chương 20: Dứt học không lo. “Dạ” với “Ơi” khác nhau chỗ nào Lành với dữ, Khác nhau ở đâu? Chỗ mà người sợ, Ta há chẳng sợ Nhưng chưa có chi, sợ cũng vô ích. Người đời vui vẻ, Như hưởng thái lao. Như lên xuân đài. Riêng ta im lặng, chẳng dấu vết chi Như trẻ sơ sinh, chưa biết tươi cười. Rũ rượi mà đi, đi không chỗ về. Người đời có dư, Riêng ta thiếu thốn Lòng ta ngu dốt vậy thay! Mờ mệt chừ! Người đời sáng chói, Riêng ta mịt mờ, Người đời phân biện, Riêng ta hỗn độn. Điềm tĩnh dường như tối tăm, Vùn vụt dường như không lặng. Người đời đều có chỗ dùng, Riêng ta ngu dốt, thô lậu. Ta riêng khác người đời: Ta quí Mẹ nuôi muôn loài.

When we renounce learning we have no troubles.
The (ready) ‘yes,’ and (flattering) ‘yea;’–
Small is the difference they display.
But mark their issues, good and ill;–
What space the gulf between shall fill?

What all men fear is indeed to be feared; but how wide and without end is the range of questions (asking to be discussed)!

The multitude of men look satisfied and pleased; as if enjoying a full banquet, as if mounted on a tower in spring. I alone seem listless and still, my desires having as yet given no indication of their presence. I am like an infant which has not yet smiled. I look dejected and forlorn, as if I had no home to go to. The multitude of men all have enough and to spare. I alone seem to have lost everything. My mind is that of a stupid man; I am in a state of chaos.

Ordinary men look bright and intelligent, while I alone seem to be benighted. They look full of discrimination, while I alone am dull and confused. I seem to be carried about as on the sea, drifting as if I had nowhere to rest. All men have their spheres of action, while I alone seem dull and incapable, like a rude borderer. (Thus) I alone am different from other men, but I value the nursing-mother (the Tao).