第 三十八章: 上德不德, 是以有德; 下德不失德, 是以無德. 上德無爲而無以爲; 下德無爲而有以爲. 上仁爲之而無以爲; 上義爲之而有以爲. 上禮爲之而莫之應, 則攘臂而扔之. 故失道而後德, 失德而後仁, 失仁而後義, 失義而後禮. 夫禮者, 忠信之薄, 而亂之首. 前識者道之華, 而愚之始. 是以大丈夫處其厚, 不居其薄, 處其實, 不居其華. 故去彼取此.
Thất Đạo nhi hậu Đức, Thất Đức nhi hậu Nhân, Thất Nhân nhi hậu Nghĩa, Thất Nghĩa nhi hậu Lễ. Phù Lễ giả, trung tín chi bạc, nhi loạn chi thủ. Tiền thức giả, Đạo chi hoa, nhi ngu chi thỉ; Thị dĩ đại trượng phu Xử lì hậu bất cư kì bạc, Xử kì thực bất cư kì hoa. Cố khứ bỉ thủ thử.
Chương 38: Đức cao là do không có đức, Bởi vậy mới có đức. Đức thấp là do có đức, Nên không có đức Đức mà cao thì không làm, lại không cậy đó là có làm Đức mà thấp thì có làm, Lại cho là có làm. Nhân mà cao thì làm, Nhưng không cho đó là có làm. Nghĩa mà cao, cũng làm, Lại cho là có làm. Lễ mà cao, thì làm Nếu không được đáp Thì xăn tay mà lườm. Vì vậy, Mất Đạo rồi mới có Đức, Mất Đức rồi mới có Nhân. Mất Nhân rồi mới có Nghĩa, Mất Nghĩa rồi mới có Lễ. Lễ chỉ là cái vỏ mỏng của lòng trung tín; mà cũng là đầu mối của hỗn loạn. Tiền thức chỉ là hoa của Đạo, Mà cũng là gốc của ngu. Ấy nên bậc đại trượng phu Ở chỗ dầy, không ở chỗ mỏng, Chuộng trái, không chuộng hoa, Nên bỏ đây mà giữ đó.
(Those who) possessed in the highest degree those attributes did nothing (with a purpose), and had no need to do anything. (Those who) possessed them in a lower degree were (always) doing, and had need to be so doing.
(Those who) possessed the highest benevolence were (always seeking) to carry it out, and had no need to be doing so. (Those who) possessed the highest righteousness were (always seeking) to carry it out, and had need to be so doing.
(Those who) possessed the highest (sense of) propriety were (always seeking) to show it, and when men did not respond to it, they bared the arm and marched up to them.
Thus it was that when the Tao was lost, its attributes appeared; when its attributes were lost, benevolence appeared; when benevolence was lost, righteousness appeared; and when righteousness was lost, the proprieties appeared.
Now propriety is the attenuated form of leal-heartedness and good faith, and is also the commencement of disorder; swift apprehension is (only) a flower of the Tao, and is the beginning of stupidity.
Thus it is that the Great man abides by what is solid, and eschews what is flimsy; dwells with the fruit and not with the flower. It is thus that he puts away the one and makes choice of the other.