QUESTIONS AND ANSWERS – 1. ON THE PRESENT CRISIS

1. ON THE PRESENT CRISIS 1. Về sự khủng hoảng hiện nay
Question: You say the present crisis is without precedent.Câu hỏi: Ông nói rằng sự khủng hoảng hiện nay không có tiền lệ.
In what way is it exceptional? Nó ngoại lệ trong cách nào?
Krisknamurti: Obviously the present crisis throughout the world is exceptional, without precedent.Krishnamurti: Rõ ràng sự khủng hoảng hiện nay ở khắp thế giới là ngoại lệ, không có tiền lệ.
There have been crises of varying types at different periods throughout history, social, national, political. Đã có những khủng hoảng thuộc nhiều loại khác nhau vào những thời điểm khác nhau suốt lịch sử, thuộc xã hội, thuộc quốc gia, thuộc chính trị.
Crises come and go; economic recessions, depressions, come, get modified, and continue in a different form. Những khủng hoảng đến và đi; những suy thoái, những trì trệ thuộc kinh tế, xảy ra, được bổ sung, và tiếp tục trong một hình thức khác.
We know that; we are familiar with that process. Chúng ta biết điều đó; chúng ta quen thuộc với qui trình dó.
Surely the present crisis is different, is it not? Chắc chắn sự khủng hoảng hiện nay là khác hẳn, phải không?
It is different first because we are dealing not with money nor with tangible things but with ideas. Trước hết nó khác hẳn bởi vì chúng ta đang giải quyết không phải tiền bạc và cũng không phải những sự việc thực sự, nhưng những ý tưởng.
The crisis is exceptional because it is in the field of ideation. Sự khủng hoảng là ngoại lệ bởi vì nó ở trong lãnh vực của sự hình thành ý tưởng.
We are quarrelling with ideas, we are justifying murder; everywhere in the world we are justifying murder as a means to a righteous end, which in itself is unprecedented. Chúng ta đang cãi cọ bởi những ý tưởng, chúng ta biện hộ cho sự sát nhân; khắp mọi nơi trong thế giới chúng ta biện hộ cho sự sát nhân như một phương tiện dẫn đến sự kết thúc đúng đắn, mà trong chính nó là không tiền lệ.
Before, evil was recognized to be evil, murder was recognized to be murder, but now murder is a means to achieve a noble result. Trước kia, xấu xa được công nhận là xấu xa, sát nhân được công nhận là sát nhân, nhưng hiện nay sát nhân là một phương tiện để thành tựu một kết quả cao quí.
Murder, whether of one person or of a group of people, is justified, because the murderer, or the group that the murderer represents, justifies it as a means of achieving a result which will be beneficial to man. Sát nhân dù thuộc một người hay một nhóm người, được biện hộ, bởi vì người sát nhân, hay nhóm người mà người sát nhân đại diện, biện hộ nó như một phương tiện để thành tựu một kết quả mà sẽ mang lại lợi ích cho con người.
That is we sacrifice the present for the future—and it does not matter what means we employ as long as our declared purpose is to produce a result which we say will be beneficial to man. Đó là, chúng ta hy sinh hiện tại cho tương lai – và không đặt thành vấn đề chúng ta sử dụng phương tiện nào, chừng nào mục đích được tuyên bố của chúng ta còn là để tạo ra một kết quả mà chúng ta nói sẽ mang lại lợi ích cho con người.
Therefore, the implication is that a wrong means will produce a right end and you justify the wrong means through ideation. Vì vậy, điều hàm ý là rằng, một phương tiện sai lầm sẽ tạo ra một kết thúc đúng đắn và bạn biện hộ phương tiện sai lầm qua ý tưởng.
In the various crises that have taken place before, the issue has been the exploitation of things or of man; it is now the exploitation of ideas, which is much more pernicious, much more dangerous, because the exploitation of ideas is so devastating, so destructive. Trong vô số khủng hoảng đã xảy ra trước kia, mấu chốt là sự khai thác về những sự vật hay những con người; hiện nay nó là sự khai thác về những ý tưởng, mà còn kinh hãi nhiều hơn, nguy hiểm nhiều hơn bởi vì sự khai thác về những ý tưởng gây tàn phá, gây hủy diệt.
We have learned now the power of propaganda and that is one of the greatest calamities that can happen: to use ideas as a means to transform man. Lúc này chúng ta đã học hành uy quyền của sự tuyên truyền và đó là một trong những thảm họa lớn lao nhất có thể xảy ra: sử dụng những ý tưởng như một phương tiện để thay đổi con người.
That is what is happening in the world to-day. Đó là điều gì đang xảy ra trong thế giới ngày nay.
Man is not important—systems, ideas, have become important. Con người không quan trọng – những hệ thống, những ý tưởng đã trở thành quan trọng.
Man no longer has any significance. Con người không còn có bất kỳ ý nghĩa nào cả.
We can destroy millions of men as long as we produce a result and the result is justified by ideas. Chúng ta có thể hủy diệt hàng triệu con người miễn là chúng ta sản sinh ra một kết quả, và kết quả được biện hộ bởi những ý tưởng.
We have a magnificent structure of ideas to justify evil and surely that is unprecedented. Chúng ta có một cấu trúc tuyệt vời của những ý tưởng để biện hộ cho xấu xa và chắc chắn đó là không tiền lệ.
Evil is evil; it cannot bring about good. Xấu xa là xấu xa; nó không thể tạo ra tốt lành.
War is not a means to peace. Chiến tranh không là một phương tiện dẫn đến hoà bình.
War may bring about secondary benefits, like more efficient aeroplanes, but it will not bring peace to man. Chiến tranh có lẽ mang lại những lợi ích phụ, giống như những máy bay có hiệu quả nhiều hơn, nhưng nó sẽ không mang lại hoà bình cho con người.
War is intellectually justified as a means of bringing peace; when the intellect has the upper hand in human life, it brings about an unprecedented crisis. Thuộc trí năng chiến tranh được biện hộ như một phương tiện để mang lại hoà bình; khi mảnh trí năng thống trị sống của con người, nó tạo ra một khủng hoảng không có tiền lệ từ trước đến nay.
There are other causes also which indicate an unprecedented crisis.Có những nguyên nhân khác cũng thể hiện một khủng hoảng không tiền lệ.
One of them is the extraordinary importance man is giving to sensate values, to property, to name, to caste and country, to the particular label you wear. Một trong số chúng là sự quan trọng lạ lùng mà con người đang trao cho những giá trị về giác quan, tài sản, danh tánh, giai cấp và quốc gia, cho nhãn hiệu đặc biệt mà bạn khoác vào.
You are either a Mohammedan or a Hindu, a Christian or a Communist. Bạn hoặc là một người Hồi giáo hay người Ấn độ giáo, một người Thiên chúa giáo hay một người Cộng sản.
Name and property, caste and country, have become predominantly important, which means that man is caught in sensate value, the value of things, whether made by the mind or by the hand. Danh tánh và tài sản, giai cấp và quốc gia, đã trở thành quan trọng một cách thống trị, mà có nghĩa rằng con người bị trói buộc trong giá trị của những giác quan, giá trị của những sự vật, dù được làm bằng cái trí hay bằng bàn tay.
Things made by the hand or by the mind have become so important that we are killing, destroying, butchering, liquidating each other because of them. Những sự việc được làm bằng bàn tay hay bằng cái trí đã trở thành quan trọng đến độ chúng ta đang giết chóc, đang hủy diệt, đang tàn sát, đang bốc hơi lẫn nhau bởi vì chúng.
We are nearing the edge of a precipice; every action is leading us there, every political, every economic action is bringing us inevitably to the precipice, dragging us into this chaotic, confusing abyss. Chúng ta đang ở sát bờ vực thẳm; mọi hành động đều đang dẫn chúng ta đến đó, chắc chắn mọi hành động chính trị, mọi hành động kinh tế đều đang đưa chúng ta đến vực thẳm, đang kéo lê chúng ta vào địa ngục thăm thẳm đầy hỗn loạn, rối tung này.
Therefore the crisis is unprecedented and it demands unprecedented action. Vì vậy, sự khủng hoảng không có tiền lệ và nó cần hành động không có tiền lệ.
To leave, to step out of that crisis, needs a timeless action, an action which is not based on idea, on system, because any action which is based on a system, on an idea, will inevitably lead to frustration. Muốn rời bỏ, muốn thoát khỏi sự khủng hoảng đó, cần có một hành động không-thời gian, một hành động không được đặt nền tảng trên ý tưởng, trên hệ thống, bởi vì bất kỳ hành động nào được đặt nền tảng trên một hệ thống, trên một ý tưởng, chắc chắn sẽ dẫn đến một tuyệt vọng.
Such action merely brings us back to the abyss by a different route. Hành động như thế chỉ đưa chúng ta quay lại vực thẳm bằng một con đường khác.
As the crisis is unprecedented there must also be unprecedented action, which means that the regeneration of the individual must be instantaneous, not a process of time. Bởi vì sự khủng hoảng là không-tiền lệ nên cũng cần phải có hành động không-tiền lệ, mà có nghĩa sự tái sinh của cá thể phải là tức khắc, không phải một qui trình của thời gian.
It must take place now, not to-morrow; for tomorrow is a process of disintegration. Nó phải xảy ra ngay lúc này, không phải ngày mai; vì ngày mai là một qui trình của không-hòa hợp.
If I think of transforming myself to-morrow I invite confusion, I am still within the field of destruction. Nếu tôi suy nghĩ về thay đổi chính tôi vào ngày mai, tôi mời mọc sự hỗn loạn, tôi vẫn còn trong lãnh vực của hủy diệt.
Is it possible to change now? Liệu có thể thay đổi ngay lúc này được không?
Is it possible completely to transform oneself in the immediate, in the now? Liệu có thể hoàn toàn thay đổi chính người ta trong ngay tức khắc, trong ngay lúc này?
I say it is. Tôi nói được.
The point is that as the crisis is of an exceptional character to meet it there must be revolution in thinking; and this revolution cannot take place through another, through any book, through any organization.Vấn đề là rằng, bởi vì sự khủng hoảng thuộc về một đặc điểm ngoại lệ, muốn gặp gỡ nó phải có sự cách mạng trong suy nghĩ; và cách mạng này không thể xảy ra qua một người khác, qua bất kỳ quyển sách nào, qua bất kỳ tổ chức nào.
It must come through us, through each one of us. Nó phải đến qua chúng ta, qua mỗi người chúng ta.
Only then can we create a new society, a new structure away from this horror, away from these extraordinarily destructive forces that are being accumulated, piled up; and that transformation comes into being only when you as an individual begin to be aware of yourself in every thought, action and feeling. Chỉ đến lúc đó chúng ta mới có thể sáng tạo một xã hội mới mẻ, một cấu trúc mới mẻ tách khỏi cấu trúc kinh hoàng này, tách khỏi những sức mạnh hủy diệt lạ lùng này mà đang được tích lũy, đang được chồng chất; và sự thay đổi đó hiện diện chỉ khi nào bạn như một cá thể bắt đầu tỉnh thức được chính bạn trong mọi suy nghĩ, hành động và cảm thấy.